کاربرد روش داده‌بنیاد در شناسایی الگوی عوامل علّی کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه‌ها | ||
| علوم و فنون مدیریت اطلاعات | ||
| مقاله 7، دوره 11، شماره 1، فروردین 1404، صفحه 159-185 اصل مقاله (3.89 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/stim.2021.6545.1519 | ||
| نویسندگان | ||
| قاسم علی احسانیان1؛ صفیه طهماسبی لیمونی* 2؛ میترا قیاسی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران. | ||
| 2دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف: نتایج تحقیقات حاکی از آن است که مدل‌های محدودی برای شناسایی عوامل کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه‌ها طراحی شده‌اند، ولی تاکنون بررس قابل توجهی برای شناسایی عوامل علّی موثر بر کاربرد اینترنت اشیاء در کتابخانه‌ها انجام نشده است. اینترنت اشیاء با هوشمندسازی موجب مدیریت اطلاعات، توسعه خدمات و گسترش کتابخانه‌ها می‌شود و زمینه اعتلای کتابخانه‌ها را فراهم می‌سازد. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، تعیین عوامل علّی کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه‌ها و ارائه الگو با روش داده‌بنیاد است. روش: پژوهش حاضر با رویکرد کیفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش 13 نفر از اعضای هیأت علمی رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی خبره دانشگاه‌های کشور بودند. برای انتخاب نمونه آماری از روش نمونه‌گیری مبتنی بر هدف و نمونه‌گیری آسان استفاده شد. به عبارتی، افراد مورد نظر منطبق بر معیارهای رشته تحصیلی و تجربه کاری خبرگان با موضوع پژوهش، مواجه بودن با مسأله مورد بحث و داشتن سابقه کاری شناسایی شده و سپس در ادامه کار پژوهش از روش گلوله‌برفی یا همان زنجیره‌ای برای شناسایی و انتخاب سایر نمونه‌های مناسب استفاده شد. مصاحبه با جامعه آماری تا رسیدن به نقطه اشباع نظری انجام شد و اطلاعات مورد نیاز از مصاحبه‌ها جمع‌آوری گردید. برای جمع‌آوری داده‌ها از روش مصاحبه عمیق استفاده شده است. ابتدا با تک‌تک مصاحبهشوندگان مصاحبه انجام شد و همه مطالب آنها ضبط گردید و در اولین فرصت، متن مصاحبه‌ها به گزاره‌هایی تبدیل شدند. این گزاره‌ها مبنای فرآیند کدگذاری قرار گرفتند. داده‌ها با سه نوع کدگذاری باز، محوری، انتخابی و تفسیر مصاحبه‌ها و مدل پارادایمی تحلیل شدند. جهت تعیین روایی، از شیوه پاسخگو، و سنجش پایایی از شیوه دو کدگذاری استفاده شده است. یافته‌ها: متون مصاحبه ابتدا در چند مرحله مطالعه گردید و همه مصاحبه‌ها به گزاره‌هایی تبدیل شدند. از تحلیل داده‌ها برای عوامل و مؤلفه‌های علّی کاربرد اینترنت اشیاء در کتابخانه‌ها، پس از شناسایی ارتباطات معنایی و شباهت‌های نهفته در آنها و انجام کدسازی مفهومی و خرده مقولات، تعداد 29 مقوله اصلی استخراج گردید. در مرحله بعد، کدهای محوری استخراج شدند و در ادامه این مقولات در 8 طبقه هوشمندسازی، ارتباط و تعامل، خودکارسازی، هدایت و آموزش، تخصص و مهارت، زیرساخت و تجهیزات، امنیت و انگیزش دسته‌بندی شده و ارتباط بین آنها در قالب مفهومی ارائه گردید. پس از استخراج طبقات هشت‌گانه، در ادامه با بررسی بیشتر مفاهیم و یافتن روابط مقدماتی بین مقولات، الگوی ماتریس شرطی پژوهش برای بررسی سلسله‌های وسیع از شرایط و عوامل مرتبط با پدیده اصلی تحت بررسی و قادر ساختن پژوهشگر برای تشخیص عوامل و پیامدها و ارتباط بین سطوح آنها نشان داده شد. در الگوی مستخرج، پدیده اصلی، کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه‌ها است. نتیجه‌گیری: داده‌های بدست آمده برای عوامل علّی کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه‌ها در سه نوبت کدگذاری باز، محوری و انتخابی، خلاصه، تجزیه و تحلیل گردیدند، و در نهایت الگوی نهایی پژوهش ارائه شد. در فرایند کدگذاری و تحلیل یافته‌ها، تعداد 29 مقوله و 8 طبقه شناسایی شدند. با تفسیر روابط بین طبقات و مد نظر قرار دادن تحلیل یافته‌های پژوهش، الگوی نهایی کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه‌ها طراحی و ارائه گردید. عوامل علّی الگوی کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه‌ها براساس الگوی نظری عبارتند از: هوشمندسازی، ارتباط و تعامل، خودکارسازی، هدایت و آموزش، تخصص و مهارت، زیرساخت و تجهیزات، امنیت و انگیزش. خبرگان و صاحب‌نظران حوزه علم اطلاعات و دانش‌شناسی معتقدند که پیاده‌سازی و استقرار اینترنت اشیاء در کتابخانه‌ها منجربه چابک‌سازی کتابخانه‌ها با استفاده از عوامل شناسایی شده می‌شود. از منظر مصاحبهشوندگان عوامل علّی کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه‌ها ضروری و مهم دانسته شده است. دامنه شمول عوامل علّی الگوی نظری ارائه شده سبب مرکزیت پدیده اصلی کاربردپذیری اینترنت اشیاء و اثبات آن شده است. در الگوی ارائه شده، عوامل علّی موجب رشد و ارتقاء پدیده کاربردپذیری اینترنت اشیاء در کتابخانه‌ها خواهد شد. این عوامل بنیادی هستند و به طور مستقیم پدیده اصلی کاربردپذیری اینترنت اشیاء را تحت تاثیر قرار داده و فعال می‌کنند. نتایج نشان داد الگوی ارائه شده عوامل علّی کاربردپذیری اینترنت اشیاء، می‌تواند نقشه راهی برای کتابخانه‌هایی باشد که درصدد بهره‌برداری از اینترنت اشیاء برای ارائه خدمات نوین هستند. نتایج این پژوهش در ارتقاء سطح کیفی کتابخانه‌ها و تسهیل تعامل بین کاربران کتابخانه‌ها مفید و موثر است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| اینترنت اشیاء؛ نظریه داده‌بنیاد؛ کتابخانه‌ها | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Application of Data-Driven Method in Identifying the Causal Factors Pattern of Internet of Things Usability in Libraries | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ghasem Ali Ehsanian1؛ Safiyeh Tahmasebi Limooni2؛ Mitra Ghiasi3 | ||
| 1PhD. Student, Department of Knowledge and Information Science, Babol Branch. Islamic Azad University, Babol, Iran. | ||
| 2Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Babol Branch, Islamic Azad University, Babol, Iran | ||
| 3Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Babol Branch, Islamic Azad University, Babol, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Background and Objective: The research background indicates that only a limited number of models have been developed to identify the factors influencing IoT usability in libraries. However, to date, no significant study has been conducted to identify the causal factors affecting the implementation of IoT in libraries. IoT, through its intelligent capabilities, facilitates information management, service development, and library expansion. The objective of this study is to identify the causal factors of IoT usability in libraries and to present a model using the grounded theory method. Methodology: This study was conducted using a qualitative approach. The statistical population consisted of 13 faculty members from the university departments of information science and knowledge. Purposive and convenience sampling techniques were employed to select participants. In other words, the target population was identified based on field expertise, relevant work experience, an understanding of the research problem, and a proven background in the subject matter. As the research progressed, the snowball (or chain referral) method was used to identify and recruit additional suitable participants. Interviews continued until theoretical saturation was reached, and the required data were collected through in-depth interviews. Each interview was recorded, transcribed promptly, and then converted into statements that formed the basis of the coding process. Data were analyzed using three levels of coding: open, axial, and selective. A paradigmatic model was also used to interpret the interviews. To ensure validity, the respondent validation method was employed, and reliability was assessed through the double-coding technique. Findings: The interview transcripts were reviewed in multiple stages, and all interviews were converted into propositions. Through analysis of the data related to causal factors and components affecting IoT implementation in libraries—and following the identification of semantic relationships and conceptual coding—29 key categories were extracted. Subsequently, these categories were organized into eight broader categories: 1. Intelligence, 2. Communication and Interaction, 3. Automation, 4. Guidance and Training, 5. Expertise and Skills, 6. Infrastructure and Equipment, 7. Security, and 8. Motivation. The relationships between these categories were presented in a conceptual format. Further examination of the concepts and the identification of preliminary inter-category relationships led to the development of a conditional matrix model. This model provides a comprehensive framework for analyzing the conditions and factors related to the main phenomenon under study. In the resulting model, the central phenomenon is the applicability of IoT in libraries. Conclusion: The research findings demonstrate that the data related to the causal factors of IoT applicability in libraries were analyzed through three stages of coding—open, axial, and selective—culminating in the development of the final research model. This process led to the identification of 29 categories across 8 overarching themes. By interpreting the relationships among these categories and analyzing the research findings, a final model for the applicability of IoT in libraries was designed and presented. To answer the research question and achieve the study’s goal, the causal factors identified in the theoretical model of IoT usability in libraries include: intelligence, communication and interaction, automation, guidance and training, expertise and skills, infrastructure and equipment, security, and motivation. Experts in the field of information science and knowledge believe that the implementation and integration of IoT in libraries can enhance library agility by leveraging these identified factors. According to the interviewees, these causal factors are essential and significant. The breadth of these factors in the theoretical model highlights the central importance and validation of the main phenomenon—IoT usability in libraries. These factors are foundational and have a direct, activating influence on the usability of IoT. The results indicate that the proposed model of causal factors can serve as a roadmap for libraries aiming to leverage IoT to offer innovative services. The findings of this research are useful and effective in enhancing library quality and facilitating greater interaction between libraries and their users. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Internet of things, Usability, Grounded theory, Libraries, Causal factors | ||
| مراجع | ||
|
استراس، آ.، کوربین، ج. (1387). اصول روش تحقیق کیفی: نظریه بنیادی، رویهها و شیوهها. ترجمه ب. محمدی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
تدین، م. (1394). شناسایی مراکز تحقیقاتی، چالش‌ها و راه‌حل‌ها در امنیت اینترنت اشیاء. تهران: وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات؛ پژوهشکده امنیت ارتباطات و فناوری اطلاعات، پژوهشگاه ارتباطات و فناوری اطلاعات.
حافظ‌نیا، م. (1395). مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. تهران: سمت.
رزمی شندی، م.، نوروزی، ی.، علیپور حافظی، م. (1399). ارائه الگوی مفهومی به کارگیری اینترنت اشیاء در خدمات نوین کتابخانه‌های دیجیتال ایران. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 35(3): 728-693.
http://doi.org/10.35050/JIPM010.2020.036
رونقی، م.، محمدی، ح. (1399). شناسایی و رتبه‌بندی مسائل اخلاقی اینترنت اشیاء در علوم پزشکی با استفاده از روش سوارا. سلامت، معنویت و اخلاق پزشکی، 7(4): 32-25.
زرگر، س.م. (1398). ارزیابی موانع به کارگیری اینترنت اشیاء در کتابخانه‌های ایران براساس یک رویکرد ترکیبی. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 34(3): 1398-1371. http://doi.org/10.35050/JIPM010.2019.042
سلیمان‌زاده نجفی، ن.، عاصمی، ع.، چشمه سهرابی، م.، شعبانی، ا. (1396). اینترنت اشیاء: فناوری کارآمد در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی. در: اولین کنفرانس بین‌المللی اینترنت اشیاء، کاربردها و زیرساخت‌ها، دانشگاه اصفهان.
موسوی مدنی، ف.، محمدی، ش.، جعفرپور، س.، نوری، س. (1393). اینترنت اشیاء. عصر فناوری اطلاعات، شماره 104.
نوری حسن‌آبادی، ک.، سبحانی، ع.، هاشم‌زاده خوراسگانی، غ.، عباس‌پور اسفدن، ق. (1399). ارائه الگوی ارتقای کیفیت با استفاده از فناوری نوظهور در هوشمندسازی مدارس. مدیریت مدرسه، 7(1): 76-47. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 868 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 51 |
||