سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه قم

بازافکن, کاظم, علیزمانی, امیرعباس. (1392). خدا، شر و اختیار از دیدگاه مولانا جلال‌الدین رومی. پژوهش‌های فلسفی -کلامی, 14(3-4), 29-62. doi: 10.22091/pfk.2013.58
کاظم بازافکن; امیرعباس علیزمانی. "خدا، شر و اختیار از دیدگاه مولانا جلال‌الدین رومی". پژوهش‌های فلسفی -کلامی, 14, 3-4, 1392, 29-62. doi: 10.22091/pfk.2013.58
بازافکن, کاظم, علیزمانی, امیرعباس. (1392). 'خدا، شر و اختیار از دیدگاه مولانا جلال‌الدین رومی', پژوهش‌های فلسفی -کلامی, 14(3-4), pp. 29-62. doi: 10.22091/pfk.2013.58
بازافکن, کاظم, علیزمانی, امیرعباس. خدا، شر و اختیار از دیدگاه مولانا جلال‌الدین رومی. پژوهش‌های فلسفی -کلامی, 1392; 14(3-4): 29-62. doi: 10.22091/pfk.2013.58

خدا، شر و اختیار از دیدگاه مولانا جلال‌الدین رومی

پژوهش‌های فلسفی -کلامی
مقاله 2، دوره 14، 3-4 - شماره پیاپی 55، خرداد 1392، صفحه 29-62    اصل مقاله (430.74 K)
نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/pfk.2013.58
نویسندگان
کاظم بازافکن* 1؛ امیرعباس علیزمانی2
1دانشجوی دکتری فلسفه دین، دانشگاه علوم و تحقیقات اصفهان
2دانشیار گروه فلسفه دین، دانشگاه تهران
چکیده
برخی سرچشمۀ شُرور را اختیار انسان دانسته‌اند. یعنی آنچه از نظر انسان شر تلقی ‌شده و به خدا نسبت داده می‌شود چیزی جز اَعمال و اَفعال ناشی از اختیار انسان نیست. صعود و سقوط آدمی در گرو اختیار اوست و همین امر است که منشأ بسیاری از شرور اخلاقی و طبیعی قلمداد می‌شود. اصولاً تلقی شَرورانه داشتن از حوادث، از یک سو، به جهل و ناآگاهی انسان در خصوص مصالح مکتوم آن باز می‌گردد و از سوی دیگر، به دلیل سوء استفاده‌ای است که انسانِ مختار از اختیار خویش می‌کند. رویکرد اصلی مولانا آن است که اساساً چیزی به نام شر از سوی خدای خیر محض صادر نمی‌شود و بخشی از آنچه بدین نام خوانده می‌شود ناشی از سوء ارادۀ خودِ انسان است. به عقیدۀ وی، وجود شرور با اعتقاد به اوصافی همچون خیر محض بودن خداوند منافات دارد؛ زیرا چنین خدایی نمی‌تواند منشأ شُرور باشد.
کاظم بازافکن*  دانشجوی دکتری فلسفه دین، دانشگاه علوم و تحقیقات اصفهان
امیرعباس علیزمانی** دانشیار گروه فلسفه دین، دانشگاه تهران
کلیدواژه‌ها
خیر؛ شر اخلاقی؛ شر طبیعی؛ مولانا؛ اختیار؛ خیر محض
عنوان مقاله [English]
God, Evil and Choice in Mawlana Jalal Al-din Rumi's View
نویسندگان [English]
kazem bazafkan1؛ amirabas alizamani2
چکیده [English]
Some believe that man's choice is the origin of evils; that is, what man conceives as evil and attributes it to God is nothing but acts and deeds resulted from man's choice. Man's transcendence and decadence is contingent upon his choice, which is regarded as the origin of most moral and natural evils. Essentially, the idea that events are evil traces back to man's ignorance and unawareness of hidden expedience of these events on the one hand and is due to choosing man's misuse of his choice, on the other hand. Mawlana's main approach is that absolute good God essentially never emanates something called evil, and that a part of what is called evil is due to man's misuse of his will. He believes that the existence of evils is contrary to the belief in attributes of God such as absolute goodness, because such a God cannot be the origin of evils.
 
کلیدواژه‌ها [English]
good, moral evil, natural evil, Mawlana, choice, absolute goodness
مراجع
  • قرآن (1387). ترجمۀ: ناصر مکارم شیرازی، قم: اسوه، چاپ اوّل.
  • عبدالواحد تمیمی آمدی (1378)، شرح غررالحکم و دررالکلم، مترجم و شارح: هاشم رسولی، تهران: دفتر نشرفرهنگ اسلامی، چاپ سوم.
  • ابن سینا، بوعلی (بی‌تا)، الالهیات شفا، بی‌جا: بی‌نا.
  • پترسون، مایکل و دیگران (1376). عقل و اعتقاد دینی، ترجمه: احمد نراقی و ابراهیم سلطانی، تهران: طرح نو، چاپ اول.
  • پلنتینجا، الوین (1374). «خدا، جها‌ن‌های ممکن و مسئلۀ شر»، در: کلام فلسفی، ترجمۀ: ابراهیم سلطانی و احمد نراقی، تهران: مؤسسۀ فرهنگی صراط، چاپ اوّل.
  • رومی، جلال‌الدین (1382). کلیات شمس تبریزی، مقدمۀ: بدیع‌الزمان فروزان‌فر، تهران: امیرکبیر، چاپ هفدهم.
  • رومی، جلال‌الدین (1365). مجالس سبعه، تصحیح و حواشی: توفیق ه. سبحانی تهران: انتشارات کیهان.
  • رومی، جلال‌الدین (1373). مقالات مولانا (فیه ما فیه)، ویرایش: جعفر مدرس صادقی، تهران: نشر مرکز.
  • رومی، جلال‌الدین (1375). مثنوی معنوی بر اساس نسخۀ قونیه، تصحیح: عبدالکریم سروش، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
  • رومی، جلال‌الدین (1379). مثنوی، مقدمه، تصحیح، تعلیقات، فهرست‌ها: محمد استعلامی، تهران: انتشارات قلم، چاپ ششم.
  • رومی، جلال‌الدین (1380). کلیات شمس تبریزی بر اساس نسخۀ بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران: دوستان.
  • رومی، جلال‌الدین (1381). فیه ما فیه: تقریرات مولانا جلال‌الدین محمد رومی، تصحیح: بدیع‌الزمان فروزانفر، تهران: نگارستان کتاب.
  • ژیلسون، اتین (1375). مبانی فلسفۀ مسیحیت، ترجمۀ: محمد محمدرضایی و سید محمود موسوی، قم: بوستان کتاب.
  • سبزواری، ملاهادی (1369). شرح منظومه، تهران: ناب، چاپ اوّل.
  • صدرالدین الشیرازی، محمد بن ابراهیم (بی‌تا). الحکمه ‌المتعالیه فی الاسفار، قم: مصطفوی، ج6 و 7.
  • طباطبایی، سید محمدحسین (بی‌تا). بدایه الحکمه، قم: مؤسسۀ نشر اسلامی.
  • عطار، فرید‌الدین (1383)، تذکره الاولیاء، به کوشش محمد استعلامی، تهران: زوّار، چاپ چهاردهم.
  • گیسلر، نُرمن (1384). فلسفه دین، ترجمۀ: حمیدرضا آیت‌اللهی، تهران: حکمت، چاپ اوّل.
  • محمدی ری‌شهری، محمد (1386). میزان الحکمه، ج2، دانشکده علوم حدیث، تهران، چاپ سوم.
  • مطهری، مرتضی (1378). مجموعه آثار،، تهران: صدرا، چاپ اول، ج18.
  • نهج‌البلاغه (1376). ترجمۀ: عبدالمحمد آیتی، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ ششم.
  • نهج‌الفصاحه (1362). گردآورنده: ابوالقاسم پاینده، تهران: جاویدان، چاپ دوم.
  • هاسپرز، جان (بی‌تا). فلسفه دین، گروه ترجمه و ویراستاری مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی، قم: دفتر تبلیغات اسلامی
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,272
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 978