تحلیل و مصورسازی آثار علمی جهان در حوزه کسب‌وکارهای دیجیتال | ||
| علوم و فنون مدیریت اطلاعات | ||
| مقاله 5، دوره 10، شماره 2، تیر 1403، صفحه 103-128 اصل مقاله (3.97 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/stim.2024.11021.2128 | ||
| نویسندگان | ||
| جعفر عباداله* 1؛ نیره جعفری فر2؛ مهتاب مهدوی3 | ||
| 1استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| 2کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی قم، قم، ایران. | ||
| 3کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه قم، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی تولیدات علمی حوزه کسبوکار دیجیتال در پایگاه استنادی وب آو ساینس بود. روش: این مطالعه به صورت کاربردی و با رویکرد کمّی، با بهره‌گیری از شاخص‌های علم‌سنجی و تحلیل شبکه هم‌رخدادی واژگان، تولیدات علمی حوزه کسبوکار دیجیتال را بین سال‌های 1985 تا 2022 در پایگاه استنادی وب آو ساینس بررسی کرده است. نتایج حاصل از جستجوی موضوعی در بخش جستجوی پیشرفته پایگاه وب آو ساینس به منظور حذف موارد غیرمرتبط و همپوشانی‌ها، ابتدا در فرمت اکسل ذخیره‌سازی شدند. سپس بار دیگر جستجو انجام شده و با غیرفعال کردن نتایج نامرتبط و همپوشانی‌ها، نتایج جستجوی حاصل در فرمت پلین تکس از پایگاه استنادی وب آو ساینس خروجی گرفته شد. به منظور یکدست‌سازی نتایج حاصل از بررسی، از نرم‌افزار بیب اکسل استفاده شد. نرم‌افزارهای یو.سی.آی.نت، و ویس ویوور نیز برای ترسیم نقشه‌های علمی و تعیین چگالی مورد استفاده قرار گرفتند. در نهایت جامعه آماری پژوهش 1076 مقاله نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس در زمینه کسبوکار دیجیتال تعیین شد. یافته‌ها: در طول 37 سال اخیر، بین سال‌های 1985 تا 2005 میزان انتشار آثار علمی زیر 5 مورد بوده و اولین جهش تولیدات علمی به سال 2007 با انتشار 42 اثر برمی‌گردد. روند تولیدات علمی به طور کلی رو به رشد بوده است. سال 2022 با انتشار 182 اثر علمی، سال رونق علمی این دانش در جهان محسوب می‌شود. سال 2021 با انتشار 165 اثر و سال 2020 با 136 اثر و سال 2019 با 126 اثر جزو پرتولیدترین سال‌های انتشار آثار علمی در حوزه کسبوکار دیجیتال معرفی شدند. بنابراین، می‌توان گفت که حوزه کسبوکار دیجیتال در جهان بیش از پیش پر اهمیت شده و در کانون توجه تحقیقات پژوهشگران قرار گرفته است. نتایج بررسی پربسامدترین موضوعات حوزه کسب‌وکارهای دیجیتال نشان داد که اندیشمندان اقتصاد بازرگانی، علوم رایانه و فنی و مهندسی، کتابداری (علم اطلاعات) و مخابرات توجه ویژه‌ای به این حوزه داشته‌اند. با بررسی نقشه علمی موضوعی کسبوکار دیجیتال مشخص گردید که نقشه از 5 خوشه که به ترتیب خوشه اول با 27 کلیدواژه، خوشه دوم با 20 کلیدواژه، سومین خوشه با 17کلیدواژه، چهارمین خوشه با 16 کلیدواژه و پنجمین خوشه با 13 کلیدواژه دربردانده 93 موضوع کلیدی در حوزه کسبوکار دیجیتال هستند. بنابراین، نقشه علمی کسبوکار دیجیتال از انسجام خوب موضوعی برخوردار بوده و رویت‌پذیری مناسبی دارد و ساختار شبکه هم‌رخدادی واژگان حوزه کسب‌وکارهای دیجیتال از پیوستگی زیادی برخوردار است. نتیجه‌‌گیری: نقشه چگالی موضوعی که با نرم‌افزار ویس ویوور ترسیم شد، نشان می‌دهد که نوآوری، موضوع داغ پژوهش در این حوزه است، موضوعات تحول دیجیتال، کسبوکار دیجیتال و دیجیتالی شدن، در نقشه به عنوان موضوعات هسته در حوزه پژوهش در کسبوکار دیجیتال شناخته شدند. سایر موضوعات مدل تجاری، فناوری اطلاعات، استراتژی کسبوکار دیجیتال، داده‌های کلان، مدل‌های کسبوکار دیجیتال، اکوسیستم کسبوکار دیجیتال و اینترنت نیز جز موضوعات نزدیک به هسته حوزه کسبوکار دیجیتال تشخیص داده شدند. بنابراین، نقشه چگالی حاصل موفق شد حوزه‌های داغ پژوهشی را که مورد تاکید پژوهشگران است، معرفی نماید. تحلیل خوشه‌های موضوعی، بهره‌گیری از فناوری‌های دیجیتال ازجمله اینترنت اشیاء، بلاکچین و پلتفرم‌های دیجیتال را در اکوسیستم کسبوکار ضروری دانسته و نقش آنها را در آینده زیست بوم کسبوکار دیجیتال مهم می‌داند. نمودار راهبردی حاصل از پژوهش نشان داد خوشه تحول کسبوکار دیجیتال به بلوغ رسیده است. خوشه‌های تجارت الکترونیک و اینترنت اشیاء توسعه یافته، اما مجزا هستند. استراتژی کسبوکار دیجیتال در بخش خوشه‌های حاشیه‌ای (رو به رشد)، و در نهایت خوشه تحول دیجیتال در بخش خوشه‌های مرکزی، اما توسعه نیافته قرار دارد. بنابراین، می‌توان گفت که انجام پژوهش در زمینه این موضوعات ضرورت دارد. این پژوهش می‌تواند اطلاعات مهمی پیرامون روند تولید دانش در حوزه کسب‌وکارهای دیجیتال برای پژوهشگران، تصمیم‌گیران و صنعتگران ارائه نماید. با تحلیل و مصورسازی آثار علمی کسبوکار دیجیتال نمایه شده در پایگاه وب آو ساینس، این امکان میسر شد تا موضوعات مورد علاقه اندیشمندان کسبوکار دیجیتال که بیشتر مورد توجه بوده و تولید آثار علمی بیشتری را به خود اختصاص داده‌اند، شناسایی و موضوعات نوظهور و در حال رشد تشخیص داده شوند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| علم‌سنجی؛ تولیدات علمی؛ خوشه‌بندی موضوعی؛ هم‌رخدادی واژگان؛ پایگاه استنادی وب آوساینس؛ کسبوکار دیجیتال؛ کسبوکار اینترنتی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Analysis and Visualization of the World's Scientific Works in the Field of Digital Businesses | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Jafar Ebadollah Amoughin1؛ Nayere Jafarifar2؛ Mahtab Mahdavi3 | ||
| 1Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, University of Qom, Qom, Iran | ||
| 2Master's degree, Department of Knowledge and Information Science, Qom University of Medical Sciences and Health Services, Qom, Iran | ||
| 3Master's degree, Department of Knowledge and Information Science, University of Qom, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Purpose: The article analyzed and illustrated scientific works in the field of digital business in the WOS citation database based on scientometrics indicators. Method: The study employed a quantitative approach to examine scientific works in the field of digital business published between 1985 and 2022 in the Web of Science (WOS). Using scientific indicators such as co-word analysis and network analysis, the results of a subject search conducted in the advanced search section of the Web of Science (WOS) were initially saved in .xlsx format to eliminate unrelated items and overlaps. The search was then performed again, disabling unrelated results and overlaps. The refined search results were exported from WOS and saved in plain text format using Bibexcel to ensure uniformity. UciNet and VOSviewer were utilized to create scientific maps and assess density. The statistical population consists of 1,076 articles. Findings: Over the past 37 years, from 1985 to 2005, the production of scientific works remained below five. A significant increase in the production of scientific works occurred in 2007, with a total of 42 works produced. The trend in scientific publications has been steadily increasing. The highest number of works was published in 2022, with a total of 182 publications. This was followed by 2021, which saw the publication of 165 works, 2020 with 136 works, and 2019 with 126 works. These years were among the most productive for publishing scientific research in the field of digital business. Therefore, it was concluded that the field of digital business has gained significant importance globally. The results of the survey on the most prevalent topics within digital business indicated that researchers in business economics, computer science, engineering, information science, and telecommunications have devoted considerable attention to this area. By examining the scientific map of digital business, it was determined that it consists of five clusters. The first cluster contains 27 keywords, the second cluster has 20 keywords, the third cluster includes 17 keywords, the fourth cluster comprises 16 keywords, and the fifth cluster contains 13 keywords. In total, these clusters encompass 93 key topics in the field of digital business. Therefore, the scientific landscape of digital business exhibits strong subject coherence and visibility, while the structure of the co-word network in this field demonstrates significant continuity. Conclusion: Based on the density map of digital business topics created using VOSviewer. The result indicated that "innovation" is a prominent research topic in this field. Additionally, the subjects of "digital transformation, "digital business, and "digitalization" have emerged as core areas of focus in the realm of digital business research. Other subjects related to performance include business models, information technology, digital business strategy, big data, digital business models, and the digital business ecosystem. These topics were identified as central themes in the scientific landscape of digital business. Consequently, the resulting density map effectively highlights the key research areas that are prioritized by researchers. The analysis of thematic clusters examined the use of digital technologies, such as the Internet of Things, blockchain, and digital platforms, as essential components of the digital business ecosystem. It emphasized their significant role in the future of this ecosystem. The strategic diagram derived from the research indicated that the digital business transformation cluster has reached maturity. The e-commerce and Internet of Things clusters are developed but remain distinct. The digital business strategy is situated within the peripheral (growing) clusters, while the digital transformation cluster is located in the central but underdeveloped areas. Therefore, it is concluded that conducting research on these topics is essential. This research offers valuable insights into the process of knowledge production within the realm of digital businesses, benefiting researchers, decision-makers, and industry professionals. By analyzing and illustrating the scientific literature on digital business indexed in the Web of Science (WOS), it became possible to identify the topics that interest digital business scholars, as well as those that have garnered more attention and produced a greater volume of research. This analysis also highlights emerging and expanding areas of interest. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Scientometrics, scientific products, Thematic clustering, Web of Science (WOS), Co-word, Digital business, nternet business | ||
| مراجع | ||
|
اپک پرچینی، م. (1399). تحلیل و مصورسازی تولیدات علمی مرتبط با بازاریابی شبکه‌ای در پایگاه وب آو ساینس با تاکید بر هم‌واژگانی. پایان‌نامه کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش‌شناسی. دانشگاه قم.
صادقی اردوبادی، ب.، محمدکاظمی، ر.، حسینی‌نیا، غ. (1401). طراحی الگوی مفهومی توسعه اکوسیستم کسب‌وکارهای دیجیتالی مبتنی بر مطالعات علم‌سنجی. انجمن علوم مدیریت ایران، 17(68): 133-155.
عباداله عموقین، ج.، جعفری‌فر، ن. (1393). بررسی تحلیلی انتشارات علمی تولید شده در حوزه سیستم‌های اطلاعاتی در پایگاه وب آو ساینس (آی.اس.آی.) طی سال‌های 2004-2014. در: نخستین کنفرانس ملی سیستم‌های اطلاعاتی. تهران: دانشگاه تهران: 1-13.
فانی، م.، جلالی، م.، وهاب‌زاده، ش. (1398). تاثیر بکارگیری تحلیل‌های مبتنی بر وب بر سنجش عملکرد و بهینه‌سازی بازاریابی دیجیتال (مطالعه موردی: شرکت‌های دیجیتال‌محور در تهران). مدیریت کسبوکار، 11(42): 216-234.
فتحی، س.، اسفیدانی، م.، اکبری، م. (1384). طراحی الگوی طبقه‌بندی و اولویت‌بندی طرح‌های تحقیقاتی کسبوکار الکترونیکی کشور ایران. پژوهشنامه بازرگانی، 37(32): 153-184.
فتحی، س.، ولی‌بیگی، ح. (1389). رویکرد فراتحلیل در بررسی ارتباط توسعه اقتصادی و بازده سرمایه‌گذاری بنگاه‌ها در فناوری اطلاعات. چشم‌انداز مدیریت بازرگانی، 9(3): 75-88.
کفشدوز محمدی، ف.، حسینی‌نیا، غ.، میگون پوری، م. وظیفه دوست، ح. (1400). علم‌سنجی و ارائه مسیر پژوهش‌های آتی توسعه اکوسیستم کسب وکارهای استارت‌آپی. پژوهشنامه علم‌سنجی، 7(2): 51-76.
https://doi.org/10.22070/rsci.2020.5505.1388
منصوری‌فر، م. (1396). دیکشنری کسبوکار اینترنتی. تهران: موسسه آموزشی تألیفی ارشدان.
یوسفی، الف.، گیلوری، ع.، شهمیرزادی، ط. (1391). بررسی کمّی و کیفی مقالات ISI Web of Science نویسندگان ایرانی در حوزه میکروب‌شناسی. میکروب‌شناسی پزشکی ایران، 6(9): 59-75. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 357 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 231 |
||