حقوق مالکیت معنوی و ساحت‌شناسی حجاب با رویکردی تطبیقی | ||
| پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب | ||
| دوره 11، شماره 3 - شماره پیاپی 41، مهر 1403، صفحه 23-40 اصل مقاله (2.08 M) | ||
| نوع مقاله: علمی و پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/csiw.2024.10682.2538 | ||
| نویسنده | ||
| پرویز باقری* | ||
| دانشیار گروه حقوق دانشگاه ایلام، ایران. | ||
| چکیده | ||
| ره‌آورد دنیای سایبر و فناوری‌های نوین هرچند مزایا و محاسن بی‌شماری را به حیات بشر بخشیده است، بااین‌حال، تهدیدگر زیست فضای مجازی و یکی از حق‌های مالکیت معنوی به نام حجاب تلقی می‌گردد. از آنجایی که حجاب به مفهوم پوشش بیرونی و عفاف به معنای پوشش درونی نقش به‌سزایی در امنیت اجتماعی و روانی جامعه ایفا می‌نمایند، لذا بایستگی شناسایی و حمایت آن به‌مثابه یک حق مالکیت معنوی ضرورتی دوچندان می‌یابد. به‌علاوه شناسایی و حمایت از حجاب و عفاف در مقام احترام به حریم خصوصی و رعایت آن امری پیشگیرانه در وقوع آسیب‌های اجتماعی است. میانی اسلامی نیز تبرج در انظار عموم را، بدان جهت که دلربایی جمال انسانی و کمال واقعی را به‌عنوان یک حق معنوی در معرض آسیب قرار می‌دهد، مورد نهی قرار داده است. از منظر تطبیقی و به‌ویژه حقوق کامن‌لا نهادهای تضعیف علامت تجاری و سوءاستفاده از علامت تجاری ثبت نشده دیگری در قوانین پیش‌بینی شده که می‌تواند ضمانت اجرای مناسبی در راستای حمایت از صاحبان ایده‌های خلاقانه همچون حجاب و عفاف باشد. مقاله حاضر به مدد روش تحلیلی توصیفی تلاش می‌نماید تا نقش حمایتی قانون از حجاب و عفاف به‌مثابه یک حق مالکیت معنوی و حریم خصوصی را مورد مداقه قرار دهد. | ||
تازه های تحقیق | ||
حق مالکیت پدیدآورندگان آثار به‌ویژه صاحبان ایده‌های خلاقانه در حوزه حجاب و عفاف هم در زمره حق معنوی و هم در شمار حق اقتصادی بایستهٔ حمایت قانونی می‌باشند. در این راستا ضرورت دارد تا سیاست‌گذاران و قانون نویسان تمهیداتی فراهم نمایند تا امکان بهره‌برداری مادی از ثمره تلاش و کوشش پدید آورنده اثر در انحصار صاحب آن قرار گرفته و تکثیر و انتشار و یا انتقال آن به عموم بدون کسب اجازه پدید آورنده ممنوع باشد. حقوق مالکیت معنوی و محصولات فکری که بر اساس ایده و فکر خلاقانه تولید شده باشند، ارزش اقتصادی داشته و منافعی را هم برای فرد و هم برای جامعه به ارمغان می‌آورد. لذا اطلاق عنوان کار بر روی تولید آثار فکری ازجمله ایده‌های خلاقانه حوزه حجاب و عفاف صحیح است. بنابراین با توجه به ضرورت‌های اجتماعی و حمایت نخبگان از این حقوق، باید طبق اصل سیره عقلا به مشروعیت آن حکم داد. حمایت قانونی از طراحان مُد و لباس، به رسمیت شناختن حق مالکیت معنوی آنان و اعطای گواهی‌نامه حق مالکیت معنوی به ایشان هم موجب امنیت روانی جامعه می‌گردد و هم اقدامی مؤثر در راستای ساماندهی پوشش در اجتماع خواهد شد. لازم است تا سیاست‌گذاران حقوقی، ضعف قانون در شفافیت، به‌روز شدن، پیش‌بینی ضمانت اجراهای قوی، بازدارندگی و شمول و در مواردی بازنگری در قوانین را که از مهم‌ترین نیازهای مالکیت معنوی در حوزه حجاب و عفاف به شمار می‌روند را در دستور کار خود قرار دهند. از طرفی، استفاده از فناوری‌های نوین همچون هوش مصنوعی، کاربست بلاک چین، ایجاد مرجع آنلاین تخصصی ارائه مشاوره، و نظارت مستمر بر محتواهای بارگذاری شده در عرصهٔ حجاب و عفاف ازجمله ضرورت‌های سیاست‌گذاری فنی حوزه مالکیت معنوی است که نیازمند توجه سیاست‌گذاران است. توجه به این دو مقوله مهم در ارتقای امنیت، افزایش آگاهی و کشف موارد نقض حقوق مالکیت معنوی مؤثر است. از طرفی اجرای سیاست‌های درست درزمینهٔ فرهنگ‌سازی، تربیت نیروهای متخصص و پیوستن به معاهدات الزام‌آور بین‌المللی، بخش اعظمی از مشکلات حوزه حقوق مالکیت معنوی را مرتفع می‌سازد. به مدد دخیل نمودن منابع اقتصادی و فرهنگی کشور و الزام بین‌المللی می‌توان خیلی از کژ رفتاری‌ها و دردهای حقوق مالکیت معنوی به‌ویژه در حوزه پوشش را التیام بخشید. مضافاً آنکه آموزش مفهوم مالکیت معنوی و کاربرد آن در بستر رسانه‌های جدید و طرح مباحث اخلاقی و شفاف‌سازی حدود اخلاق نیز می‌تواند گام مؤثری درزمینهٔ حل مسائل و مشکلات حقوق مالکیت معنوی باشد. اگرچه وجود اینترنت باعث شده است تا پتانسیل نقض حقوق طراحان مد افزایش پیدا کند، بااین‌حال با توجه به گسترش فناوری‌های دیجیتال، ادله الکترونیکی و قراردادها در حوزه پوشاک نیز | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| حجاب؛ عفاف؛ حق؛ مالکیت معنوی؛ حریم خصوصی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Intellectual Property Right & the Hijab Arena Analysis with Comparative Approach | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Parviz Bagheri | ||
| Associate Professor, Department of Law, University of Ilam, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Although the development of cyber space and new technologies has brought countless advantages and merits to human life, but it is considered a threat to the life of cyber space and one of the rights of intellectual property called hijab. Since hijab as an outer covering and chastity as an inner covering play a significant role in the social and psychological security of the society, so it is necessary to recognize and support it as an intellectual property right. In addition, identifying and supporting hijab and chastity in the position of respecting privacy and observing it is a preventive measure in the occurrence of social harm. Islamic teachings also forbid showing off in public, as it harms human beauty and real perfection as a spiritual right. From a comparative point of view, and especially the common law, trademark weakening and abuse of other unregistered trademarks are provided in the laws, which they can be an appropriate sanction in order to support the owners of creative ideas such as hijab and chastity. The present article, with the help of descriptive-analytical method, tries to highlight the protective role of the law on hijab and chastity as a right of intellectual property and privacy. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| hijab, chastity, right, intellectual property, privacy | ||
| مراجع | ||
|
امامی، اسدالله. (۱۴۰۱). حقوق مالکیت معنوی. (جلد اول). تهران: نشر میزان.
بروجردی، مهدخت و صدیق یزدچی، امیرسعید. (۱۳۹۶). تأثیر فضای مجازی بر هویت ملی و قومی در ایران. فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات رسانه‌های نوین، 3(12).
پروین، خیرالله و اصحابی، فاطمه. (۱۴۰۱). دعاوی متضمن نفع عمومی ظرفیتی در احیای حقوق عامه؛ مطالعه موردی تطبیقی. پژوهش تطبیقی حقوق اسلام و غرب.
حبیبی مجنده، محمد. (۱۳۹۵). حق دسترسی به اطلاعات و کپی‌رایت در فضای مجازی. فصلنامه علمی- پژوهشی حقوق پزشکی، 10(5).
حکمت‌نیا، محمود و موحدی ساوجی، محمد. (۱۳۸۵). جایگاه مبانی نظری در فهم و ترسیم نظام مالکیت فکری. فصلنامه علمی- پژوهشی حقوق اسلامی، 2(8).
خانیکی، هادی و بصیریان جهرمی، حسین. (۱۳۹۲). کنشگری و قدرت در شبکه‌های اجتماعی مجازی (مطالعه کارکردهای فیس‌بوک در فضای واقعی). فصلنامه علمی- پژوهشی علوم اجتماعی، 61.
رادمنش، علیرضا و سلامی، رضا. (۱۳۹۴). نقش حقوق مالکیت معنوی در تحقق اقتصاد دانش‌محور. اولین کنفرانس بین‌المللی مدیریت، اقتصاد، حسابداری و علوم تربیتی، ساری.
رئیسی، محسن و آقایی بجستانی، مریم. (۱۳۹۵). حقوق مالکیت معنوی در فقه امامیه و قوانین موضوعه ایران. فصلنامه پژوهش‌های فقه و حقوق اسلامی، 12(45).
شاکری، یاسر. (۱۳۹۴). بررسی نقش حقوق مالکیت فکری بر نوآوری و توسعه اقتصادی. اولین کنفرانس بین‌المللی حقوق و توسعه پایدار جامعه مدنی.
شیخی، مریم. (۱۳۸۴). چالش‌های حقوق مالکیت فکری در حوزه سلامت. فصلنامه علمی پژوهشی رفاه اجتماعی، 5(20).
صادقی، حسین. (۱۴۰۰). حمایت از حق مؤلف در فضای سایبر در حقوق ملی و اسناد بین‌المللی. فصلنامه دیدگاه‌های حقوق قضایی، 19(65).
عباسی، محمود؛ معین اسلام، محمد و اکرمی، فروزان. (۱۳۹۴). جایگاه و چالش‌های ایران در حمایت بین‌المللی از حقوق مالکیت آثار ادبی و هنری. فصلنامه علمی- پژوهشی حقوق پزشکی، 9.
کاستلز، مانوئل. (۱۳۸۴). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ (جلد اول، چاپ چهارم، ترجمه احد علیقلیان و افشین خاکباز). تهران: طرح نور.
گیاهپور، هادی. (۱۳۹۵). پویش علوم انسانی، مبانی حقوق مالکیت معنوی. پویش علوم انسانی، 2(5).
ماهرخ مقدم، مژده؛ مجیدی قهرودی، نسیم و مظفری، افسانه. (۱۳۹۹). شناسایی عوامل مؤثر بر حقوق مالکیت معنوی در فضای مجازی. مطالعات رسانه‌های نوین، 6(23)، 259-284.
https://doi.org/10.22054/nms.2021.44138.7
محمد اسماعیل، صدیقه. (۱۳۸۷). حق مؤلف در وبلاگ‌ها. فصلنامه دانش‌شناسی، 1(3).
محمدی عمید، صالحی مازندرانی، محمد و زاهدی، مهدی. (۱۳۹۶). حمایت از حق شهرت در پرتو حقوق مالکیت فکری با رویکرد تطبیقی. پژوهش‌های حقوق تطبیقی، 21(3).
معتمدنژاد، رؤیا. (۱۳۹۶). قانون‌گذاری در عرصهٔ دیجیتال و برنامهٔ توسعه پایدار (با تأکید بر جمهوری دیجیتال). فصلنامه انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات، 13(49).
References Dusolliert, Severine. Oullet, Yves. & Buydens, Mireille (2020). Copyright and Access to Information in the Digital Environment, in UNESCO. Copyright Bulletin. 34(4): Edosomwan, Aifuwa (2019). Protecting intellectual property rights in Nigeria: A review of the activities of the Nigerian Copyright Commission, World Patent Information. Vol 58, Emami, S. M., & Amidi Mazaheri, N. (2020). Formulation of the Muslim Women Hijab in Europe: from European Identity to Cultural Rights. Gender and Family Studies, 8(1), 11-39. John R. Bowen and Mathias Rohe. (2020(. ‘Juridical Framings of Muslims and Islam in France and Germany’ John R. Bowen, Christophe Bertossi, Jan Willem Duyvendak and Mona Lena Krook (eds.) European States and Their Muslim Citizens (CUP 2020). June Edmunds (2018). ‘The ‘new’ barbarians: governmentality, securitization and Islam in Western Europe’ 6 Contemporary Islam 67. Mermin, Jonathan (2001(. Interpreting the Federal Trademark Dilution Act of 1995: The logic of the Actual Dilution, Boston College Law Review, Volume 42, Issue 1 Number 1. Munhall, Pennsylvania (2020). Nursing Research: A Qualitative Perspective, Jones & Bartlett Learning; 5th editions. Mullick, Souvanik and Nanaulia, Await, (2018), protecting celebrity rights through intellectual property conceptions, NUJS Law Review. Pina, Carolina (2014), The Role Of IP For Athletes And Image Rights, GARRIGUES, Available At: Http://Www.WIPO.Int/Meetings/En/Doc_Details.Jsp?Doc_Id=291665 Last Visited: 1 December 2016. WIPO/REG/IP/SPORT/SIN/14/T/11. Vincent M. (2001). de Gradpre, Understanding the Market for Celebrity: An Economic Analysis of the Right of Publicity, Fordham Intellectual Property, Mediaand Entertainment Law Journal, Vol.12, Issue 1, Article.2. Whittaker, Jason (2014). The Cyberspace handbook, London and New York, Routledge Publication. http://shimaco.farhang.gov.ir, available at: 4/07/2023 http://www.iranmode.com https://www.honaronline.ir https://www.islamquest.net/fa/archive/fa7117 https://iripo.ssaa.ir https://www.farsnews.ir/news/14000506000482/ | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 424 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 265 |
||