بررسی شاخص بینالمللی نوآوری و نگاشت نفوذ صنعتی در انتشارات علمی ایران | ||
| علوم و فنون مدیریت اطلاعات | ||
| مقاله 32، دوره 11، شماره 1، فروردین 1404، صفحه 228-207 اصل مقاله (2.95 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/stim.2024.10731.2097 | ||
| نویسنده | ||
| منصوره صراطی شیرازی* | ||
| استادیار، مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام، شیراز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف: ارتباط میان دانش نوین علمی و نوآوری‌‌های فنی از اهمیت فراوانی برخوردار است، استنادهای علمی پروانههای ثبت اختراع و استنادهای فنی متون علمی یکی از راه‌‌های بررسی ارتباط میان علم و فناوری است. هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی تولیدات علمی ایران براساس شاخص نفوذ بینالمللی بروندادهای پژوهشی بر صنعت و نوآوری است که براساس استناد پروانههای ثبت اختراع به متون علمی محاسبه می‌شود. روش: این پژوهش با روش اسنادی و با رویکرد علم‌سنجی و تحلیل استنادی انجام شده است. جامعه پژوهش مدارک علمی ایران هستند که در بازه زمانی 2020-2018 در پروانههای ثبت اختراع مورد استناد قرار گرفته‌‌اند. با توجه به اینکه یک بازه زمانی سه ساله برای بررسی استناد مدارک در نظر گرفته شده است و تمامی مدارک بدون لحاظ کردن موضوع آنها مورد شمارش قرار گرفته‌‌اند و هر دوی این عوامل از عوامل مؤثر در استنادگیری هستند، نرمال‌سازی براساس زمان و موضوع انجام گرفت. به منظور نرمال‌سازی استنادها، موضوع مقالات براساس موضوع نشریات منتشرکننده آنها در 22 موضوع اصلی شاخص‌‌های اساسی علم قرار گرفتند تمامی مدارک به روش شمارش کامل مورد محاسبه قرار گرفته و سایر مدارک غیرقابل استناد و نیز قالب‌‌های انتشاراتی به جز مقاله، از جامعه پژوهش کنارگذاشته شدند. در این پژوهش از محصولات پایگاه کلاریویت مانندWOS ، JCR و ESI و نیز پایگاه‌‌هایLens ، WIPO و ISCWUR به عنوان ابزار گردآوری داده‌ها استفاده شد. جدول انطباق WIPO براساس نمادهای طبقه‌بندی بینالمللی پروانههای ثبت اختراع، زمینه فناوری هر یک را مشخص می‌‌نماید. با استفاده از این جدول، زمینه فناوری هر یک از پروانههای ثبت اختراع براساس گروه‌های طبقه‌بندی فناوری WIPO مشخص می‌شود. یافته‌‌ها: در بازه زمانی 2020-2018، 274560 مدرک از ایران به ثبت رسیده است که 2662 مدرک در 3820 پروانههای ثبت اختراع، 4000 بار مورد استناد قرار گرفته است. بر این اساس، کمتر از یک درصد از آثار علمی ایران در پروانههای ثبت اختراع مورد استناد قرار گرفته‌‌اند. براساس استناد نرمال شده، دانشگاه آزاد اسلامی با 25.25 استناد نرمال شده در بین دانشگاههای ایران رتبه نخست را دارد و دانشگاههای علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران به ترتیب با 23.10 و 14.78 استناد نرمال شده در رتبه‌‌های دوم و سوم قرار دارند. نتیجه‌گیری: براساس گروه‌های طبقه‌بندی فناوری، بیشترین تعداد این پروانههای ثبت اختراع در حوزه داروسازی بوده و بیوتکنولوژی و فناوری رایانه با اختلاف زیاد در رتبه‌‌های دوم و سوم قرار دارند. براساس حوزههای موضوعی، مقالات حوزه شیمی، علم مواد و فارماکولوژی و سم‌شناسی، بیشتر از سایر حوزههای موضوعی در پروانههای ثبت اختراع مورد استناد قرار گرفته‌‌اند که نشان می‌‌دهد این رشته‌‌ها بیشترین تاثیر را بر نوآوری داشته‌‌اند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استناد؛ پروانههای ثبت اختراع؛ شاخص نفوذ بروندادهای پژوهشی بر صنعت و نوآوری؛ صنعت؛ دانشگاه؛ تحلیل استنادی؛ طبقه‌بندی موضوعی جدول تطابق وایپو | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Study of the International Innovation Index and Mapping of Industrial Influence in Iranian Scientific Publications | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Mansoureh Serati Shirazi | ||
| Assistant Professor, Islamic World Science and Technology Citation and Monitoring Institute, Shiraz, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Purpose: The relationship between new scientific knowledge and technical innovations is of great importance. Scientific citations of patents and technical citations of scientific texts are one way to study the relationship between science and technology. The primary objective of the present study is to examine Iran's scientific productions based on the International Influence Index of Research Outputs on Industry and Innovation, which is calculated using the citation of patents in scientific texts. Method: This study was conducted using a documentary method, along with a scientometric and citation analysis approach. The research population consists of Iranian scientific documents that were cited in patent licenses during the period from 2018 to 2020. Given that a three-year period has been established for examining document citations, and all documents have been counted without regard to their subject matter—both of which are influential factors in citation—normalization was conducted based on time and subject. In order to standardize citations, the subjects of the articles were classified according to the categories of the journals that published them, based on the 22 primary subjects outlined in the basic science indicators. All documents were analyzed using the full count method, while uncitable documents and publication formats other than articles were excluded from the research community. In this study, data collection tools included Clarivate database products such as Web of Science (WOS), Journal Citation Reports (JCR), and Essential Science Indicators (ESI), along with the Lens, World Intellectual Property Organization (WIPO), and International Scientific Collaboration World University Rankings (ISCWUR) databases. The WIPO correspondence table categorizes the technological field of each patent according to the symbols of the International Patent Classification. Using this table, the technological field of each patent is identified according to the WIPO technology classification groups. Findings: During the period from 2018 to 2020, a total of 274,560 documents were registered from Iran. Among these, 2,662 documents were cited in 3,820 patents, resulting in a total of 4,000 citations. Consequently, less than one percent of Iranian scientific works is referenced in patents. Based on normalized citations, Islamic Azad University ranks first among Iranian universities with 25.25 normalized citations. Tehran University of Medical Sciences and the University of Tehran rank second and third, with 23.10 and 14.78 normalized citations, respectively. Conclusion: Based on the classification of technology groups, the highest number of patents is found in the field of pharmacy, while biotechnology and computer technology rank second and third, respectively, with a significant margin between them. Based on subject areas, articles in the fields of chemistry, materials science, pharmacology, and toxicology are cited more frequently in patents than those in other disciplines, indicating that these fields have had the most significant impact on innovation. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Citation, Patent licenses, Research output Impact index, Industry and university linkage, Industry, University, Citation analysis, WIPO Technology Concordance | ||
| مراجع | ||
|
بیگدلی، ز.، صراطی شیرازی، م. (1394). تحلیل پیوند علم و فناوری با مطالعه استنادی پروانههای ثبت اختراع ایرانی در طول سال‌های 2009-2013. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 26(2): 55-76.
شهبازی منشادی، ا.، حاضری، ا.، توکلی‌زاده راوری، م. (1396). مطالعه شدت استناد به پروانههای ثبت اختراع در مقالات مجلات شیمی ایران. پژوهشنامه علم‌سنجی، ٣(1): 71-92.
صراطی شیرازی، م. (1400). مطالعه ارتباط استنادی معکوس در هم‌انتشاری‌های صنعت و دانشگاه براساس پایگاه وب آو ساینس در سال 2018. پژوهشنامه علم‌سنجی، 7(14): 1-22.
مجیدى، م.، دهقانى، م. (1389). تحلیل استنادى تطبیقى پروانه‌‌هاى ثبت اختراع مخترعان ایرانى و ترکی در پایگاه‌‌هاى بین‌‌‌المللى ثبت اختراع از سال 1988-2008. دانش‌شناسی، 3(9): 77-87. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 383 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 42 |
||