شیوه های تأکید در قصاید ناصرخسرو | ||
| پژوهش های دستوری و بلاغی | ||
| دوره 13، شماره 24، اسفند 1402، صفحه 200-221 اصل مقاله (584.24 K) | ||
| نوع مقاله: دستوری-بلاغی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/jls.2024.10673.1598 | ||
| نویسنده | ||
| حسن حیدری* | ||
| استاد گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه اراک، اراک، ایران | ||
| چکیده | ||
| هر شاعری بر موضوعات و مفاهیم خاصی تأکید می کند . ناصرخسرو قبادیانی از نخستین شاعران زبان فارسی است که شعر را محمل تبلیغ و تبیین عقاید مذهبی و سیاسی خود کرده است. تأکید، موضوعی است که دو سویه دستوری و بلاغی دارد و در دو بخش تأکید عام و خاص مطرح می شود. در این مقاله با روش استقرا، هر دو بخش شیوههای تأکید در شعر ناصرخسرو استخراج، دسته‌‌بندی، توصیف و تحلیل شده است. تأکید عام در قصاید او شاملِ تکرارِ عین لفظ، ترادف، وصف عطف، وصل، مبالغه، تضاد و قصر است. همچنین تأکید خاص شامل شیوههای تأکید اسم، ضمیر، صفت، قید، فعل و جمله است. هدف عمده تأکیدهای او تبیین و برجسته کردن موضوع‌‌ها و مفهوم‌‌هایی است که در نظر او حقیقت شمرده می‌‌شود و با استفاده از آن شیوهها می‌‌خواهد زمینه اقناع و پذیرش مخاطب را فراهم کند. به لحاظ بسامد تأکید از طریق تکرار، جناس و تصدیر در میان آرایه‌‌های بدیعی بیشتر دیده می‌‌شود. در تأکید خاص، تأکید فعل و جمله در شعر او جایگاه خاصی دارد. این بررسی گویای آن است که ناصرخسرو در بیشتر موارد چند شیوه تأکید را همزمان به کار می‌‌گیرد و این موضوع تسلط بی‌‌نظیر او را بر فنون شاعری، شیوه-های مناظره، وعظ و تبلیغ نشان می‌‌دهد. همنشینی شیوهها بر شدت و حدت تأکیدهای او افزوده و باعث انسجام در سخن او شده است. ضمن آن که فکر او نیز منسجم و مشخص است و چند موضوع محوری را که در نظر او بیشتر اهمیت دارد، با شیوههای متنوع تکرار و تأکید می‌‌کند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| قصاید ناصرخسرو؛ دستور؛ بلاغت؛ تأکید | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Emphasis in Naserkhosrows verses | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hasan Heydari | ||
| Professor of the Department of Persian Language and Literature, Arak University, Arak, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Each poet may emphasize certain topics and concepts. Naser Khosrow Qobadiani is one of the first poets of Persian language who used his poetry to promote and explain his religious and political beliefs. Therefore, there is a special intensity in his expression, which he realised through the use of emphasis. Emphasis is a subject that has two grammatical and rhetorical aspects, and it is presented in two parts: general and specific. In this article, the methods of emphasis in Naser Khosrow's poetry have been extracted, categorized, described and analyzed by the induction method of both parts. The general emphasis in his poems includes repetition of the same word, synonyms, descriptions, inflections, connections, exaggerations, contrasts, and brevity. Also, special emphasis includes methods of emphasizing nouns, pronouns, adjectives, adverbs, verbs, and sentences. The main purpose of his emphasis is to explain and highlight the issues and concepts that are considered true in his opinion, and by using those methods, he wants to provide the basis for persuasion and acceptance of the audience. In terms of the frequency, emphasis through repetition, especially with puns and foregrounding, is more frequent and also more creative. In the special emphasis, the emphasis of the verb and sentence has a special place in his poetry. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Naser Khosrow, grammar, Rhetoric, Emphasis | ||
| مراجع | ||
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 290 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 226 |
||