لزوم تعیین درجه کیفیت داروهای ترکیبی گیاهی قبل از تجویز | ||
| زیست قوم شناسی و حفاظت تنوع زیستی | ||
| دوره 1، شماره 2، تیر 1403، صفحه 61-70 اصل مقاله (630.5 K) | ||
| نوع مقاله: مروری | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/ethc.2024.10117.1010 | ||
| نویسندگان | ||
| فاطمه نوجوان؛ مجید اصغری؛ فاطمه علی اصل؛ عطیه سادات دانش* | ||
| گروه طب ایرانی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی قم، قم، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف: در طب ایرانی، برای انتخاب داروها بر اساس کیفیت آن‌ها ازنظر گرمی، سردی، خشکی و تری، از معیار درجه کیفیت استفاده می‌شود. درحالی‌که در کتب طب ایرانی، درجه کیفیت داروهای ترکیبی ذکر نشده است، اما برای رعایت قوانین درمان و کاهش عوارض، تعیین درجه کیفیت این داروها ضروری است. در این مطالعه، درجه کیفیت سه منضج ترکیبی پرکاربرد در درمانگاه‌های طب ایرانی مورد بررسی و محاسبه قرارگرفته است. مواد و روش‌ها: ازآنجاکه در حال حاضر پرکاربردترین داروهای منضج، داروهای ساخته‌شده بر اساس کتاب دارونامه طوبا که یک کتاب داروسازی است می‌باشند، داروهای ترکیبی منضج از این کتاب استخراج‌شده و مزاج هریک از اجزاء آن‌ها از کتب طب سنتی تعیین شد. سپس مزاج ترکیبی آن‌ها با توجه به قواعد موجود در دارونامه طوبا محاسبه شد. پس‌ازآن به تبیین مزاج هر یک پرداخته شد. نتایج: جهت نضج هر یک از مواد مسبب بیماری، باید تغییراتی در قوام آن ماده ایجاد شود. این تغییرات وابسته به کیفیت منضج هستند؛ به‌عبارت‌دیگر منضج هر خلطی باید کیفیت خاصی داشته باشد. در این مطالعه منضج صفرا دارای کیفیت سرد و تر در درجه‌ی اول دوم سرد و اول اول تر و منضج سودا دارای کیفیت گرم و خشک در درجه آخر اول گرم و اول اول خشک و منضج بلغم دارای کیفیت گرم و خشک در درجه آخر دوم گرم و آخر اول خشک بود. نتیجه‌گیری: تعیین درجه کیفیت داروهای ترکیبی، امکان انتخاب داروی مناسب با شرایط بدنی بیمار ازنظر سن، جنس، ضعف و قوت و شرایط جغرافیایی و اقلیمی را مهیا می‌کند. توجه به این مسئله نه‌تنها از بیماران مبتلا به بیماری‌های شدید و ساختارهای شکننده در برابر خطرات احتمالی عوارض جانبی مربوط به دارو محافظت می‌کند، بلکه تضمین می‌کند که داروی مناسب برای شرایط خاص بدن آن‌ها تجویز می‌شود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| داروهای ترکیبی؛ درجه کیفیت؛ طب ایرانی؛ مزاج؛ منضج | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The need to determine the degree of quality of combination herbal drugs before prescribing | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Fatemeh Nojavan؛ Majid Asghari؛ Fatemeh Aliasl؛ Atiehsadat Danesh | ||
| Department of Persian Medicine, Faculty of Medicine, Qom University of Medical Science, Qom, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Objective: In Persian medicine, to select medicines based on their quality in terms of warmth, coldness, dryness, and moisture, the criterion of quality is used. Unlike single drugs, the quality of combination drugs is not mentioned in the books. In order to comply with the rules of treatment and reduce the side effects, it is necessary to determine the degree of quality of the drug. This study is the first step in calculating and evaluating the degree of quality of the three most widely used compound maturative drugs (Monzej) in Persian medical clinics. Methods: The maturative drugs commonly used are derived from the Tooba Pharmacopoeia. To select the compound Monzej, consultation with the Tooba Pharmacopoeia was conducted, and their quality degree (combinative Mizaj) was determined based on the guidelines presented in the pharmacopoeia. Subsequently, each combinative Mizaj was explained accordingly. Results: for "Nozj" of each of the causative agents of the disease, changes in the consistency should be made by the Monzej. These changes are dependent on the quality of the Monzej, hence, the Monzej of each humor must have a certain quality. In this study, the yellow bile Monzej was at the first of the second degree of coolness and at the first of the first degree of moisture. The black bile Monzej was at the end of the first degree of warmness and at the first of the first degree of dryness, whereas the phlegm Monzej was at the end of the second degree of warmness and at the end of the first degree of dryness. Conclusion: By assessing the degree of quality in combination drugs, it becomes feasible to select the suitable medication based on various factors including age, gender, geographical location, climate, as well as individual strengths and weaknesses. This approach safeguards patients with severe illnesses and fragile constitutions against drug-related side effects. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Combination drugs, Mizaj, Monzej, Persian medicine, Quality degree | ||
| مراجع | ||
|
ابن سینا، حسین بن عبدالله (428 ه. ق). القانون فی الطب. 1، صفحه 291،243،58. اخوینی (قرن 4 هجری). هدایه المتعلمین فی الطب. صفحه 201. ارزانی، محمد اکبر (قرن 12 ه.ق). میزان الطب. صفحه 21. جلادت، امیرمحمد؛ عطارزاده، فاطمه؛ و صادق پور، امید (1390). نضج، مرحله مهم درمانی. طب سنتی اسلام و ایران، ۲ (۳)، ۲20-۲15. حکیم مومن تنکابنی، محمد مومن (قرن 11 ه.ق). تحفه المومنین. 1، صفحه 57. شمس‌الدین، احمد (قرن 14 ه.ق). خزائن الملوک. 1، صفحه 167. عقیلى علوى شیرازى، سید محمدحسین بن محمدهادی (1385). خلاصه الحکمه (صفحه 19، 23، 193، 335، 1085 ،372، 1072) عقیلى علوى شیرازى، سید محمدحسین بن محمدهادی (1385). قرابادین کبیر. صفحه 245. عقیلى علوى شیرازى، سید محمدحسین بن محمدهادی (1385). مخزن الادویه. صفحه 12، 434، 1125، 659، 1085. علی‌خان، محمدصادق (قرن 13 ه.ق). مخازن التعلیم. 1، صفحه 63. قائنى هروى، محمد صالح (قرن 12 ه.ق). قرابادین صالحی. صفحه 328. کرمانى، محمد کریم بن ابراهیم (1288 ه.ق). دقایق العلاج. 2، صفحه 43. مجوسى، على بن عباس (384 ه.ق). کامل الصناعة الطبیة1. صفحه 16. ناظم جهان چشتی، محمد اعظم (1320 ه.ق). اکسیر اعظم. 1، صفحه 15. ناظم، اسماعیل (1389) . دارونامه طوبی. صفحه 45، 46. هروی، محمد بن یوسف (938 ه.ق). بحر الجواهر (معجم الطب الطبیعی). صفحه 352. Aghili, S. M. H. (2005). Gharabadin Kabir. Tehran: Iran University of medical science publication (Vol.1 p. 245). (in Persian) Aghili, S. M. H. (2005). Kholasat al-Hekmat. Qom: Esmaeilian (p19, 434, 1125, 335, 1085, 372, 1072-1082). (in Persian) Aghili, S. M. H. (2005). Makhzan al-Adviah. Edited by Ahmad, K., Ajib, A., Molavi, G. H., Molavi, G. A., Calcutta (23, 12,193,659). (in Persian) Akhaveini (1991). Hedayat al-Motaalemin fi al-Tibb. Mashhad: Mashhad University Publication (p. 201). (in Persian) Alikhan, M. S. (1905). Makhazen al-talim. Dehli: Faughi )Vol.1 p. 63(. (in Persian) Arzani, M. A. (2000). Mizan al-Teb. Qom: Sama) p. 21(. (in Persian) Avicenna (Ibn Sina) (2005). The Canon of Medicine (Al-Qanon fi al-Tibb). Beirut: Dar Al Ehya Al Toras Al Arabi (Vol.1 p.243, 58, 291). (in Arabic) Cheshti, M. A. (2007). Exir-e Azam (Azam’s Elixir). Tehran: Iran University of Medical Science, Institute for Islamic and Complementary Medicine (Vol.1 p.15). (in Persian) Ghayeni, M. S. (1765). Gharabadin Salehi. Iran University of Medical Scienc (p. 328). (in Persian) Heravi, M. Y. (2008). Bahro al-Javaher. Qom: Jalaleddin (p. 357(. (in Arabic) Jaladat, A., Attarzadeh, F., & Sadeghpour, O. (2011). Maturation an Important Step in Treatment Protocols of Iranian Medicine. Jiitm, 2(3), 215-220. Kemani, M. K. (1993). Daghaegh al-alaj. Kerman: Saadat (Vol 2 p. 43). (in Arabic) Majusi, A. I. A. (2008). The Perfect Art of Medicine (Kamel-alSanaat Al-Tibbiah). Qom: Natural Medicine Rehabilitation Institute. (Vol.1 p.16). (in Arabic) Momen Tonekaboni, S. M. (2001). Tohfe Momenin. Qom: Noore Vahy (Vol.1 p.57). (in Persian) Nazem, E. (2016). Daroonameh Tooba. Talayesabze Tooba (p. 45, 46). (in Persian) Shamsoddin, A. )2008). Khazaen al-Moluk. Tehran: Tehran University of Medical Science. )Vol.1 p. 167(. (in Persian) | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 824 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 367 |
||