طراحی مدل کسب‌وکار اینترنتی دانش‌‌محور برای کارگزاران دانش | ||
| علوم و فنون مدیریت اطلاعات | ||
| مقاله 2، دوره 11، شماره 1، فروردین 1404، صفحه 17-44 اصل مقاله (3.79 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/stim.2024.9666.1977 | ||
| نویسندگان | ||
| آزاده اسدیان1؛ داریوش مطلبی* 2؛ فهیمه باب الحوائجی3؛ نجلا حریری4 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 2دانشیار، دانشکده علوم انسانی، واحد یادگار امام خمینی شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| 3دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. | ||
| 4استاد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف: پژوهش حاضر با هدف ارائه یک مدل کسب‌وکار اینترنتی دانش‌‌محور برای کارگزاران دانش انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر رویکرد، آمیخته (شامل کیفی با روش فراترکیب، روش دلفی فازی و کمّی با روش پیمایشی- تحلیلی) و از نوع اکتشافی بوده است. این پژوهش در سه مرحله اصلی انجام شد. در بخش اول به‌‌منظور شناسایی مولفههای کسب‌وکارهای اینترنتی برای کارگزاران دانش، از روش فراترکیب استفاده شده است. جامعه آماری در این بخش فهرست قابل‌توجهی از 10617 سند مرتبط با موضوع پژوهش در پایگاه‌‌های اطلاعاتی داخلی و خارجی بود که از این میان فهرستی از 65 سند مرتبط با موضوع پژوهش انتخاب شد. بخش دوم این تحقیق با روش دلفی در طی دو مرحله انجام شده است. جامعه آماری در این بخش تعداد 20 نفر از فارغ‌‌التحصیلان مقطع دکتری و متخصصان موضوعی با بیش از 5 سال سابقه فعالیت در رشته‌‌های مدیریت دانش، مدیریت فناوری و کسب‌وکار بودند که در ابتدا به صورت هدفمند و پس از آن به روش گلوله برفی انتخاب شدند که تعداد 10 نفر از آن‌‌ها به پرسشنامه پاسخ دادند. بخش سوم تحقیق پیمایشی- تحلیلی است که به روش کمّی، وضعیت مولفههای به‌دست آمده در بخش کیفی را با استفاده از روش معادلات ساختاری رتبه‌بندی و سنجش می‌کند و حاصل آن مدلی است که با روش تحلیل عاملی تاییدی سنجیده خواهد شد و با نرم‌افزار SmartPLS به ارائه مدل پرداخته است. جامعه آماری پژوهش در بخش کمّی نیز تعداد 155 کارگزار فناوری و دانشی تحت نظر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، فن بازار ملی ایران و شبکه تبادل فناوری نانو بوده‌‌اند که به روش سرشماری انتخاب شده‌‌اند. یافته‌‌ها: مدل کسب‌وکار اینترنتی دانش‌‌محور برای کارگزاران دانش، به صورت سه سطحی است که دارای 9 بُعد و 30 مولفه شامل انواع مدل درآمد؛ سازوکار قیمت‌‌گذاری؛ نظارت و ارزیابی دانش؛ هماهنگی و ایجاد ارتباط میان تولیدکنندگان و کاربران نهایی دانش؛ خلق دانش و نوآوری؛ انعقاد قرارداد؛ بازاریابی، کشف و درک فرصت‌‌ها و نیازهای بازار؛ جستجو، کسب و جمع‌‌آوری دانش؛ زیرساخت حقوقی و توسعه منابع انسانی؛ بکارگیری، دسترس‌‌پذیر نمودن و ذخیره‌‌سازی دانش، تهیه مجموعه‌‌های آماری و دانشی؛ شناسایی و ارزیابی شرایط موجود؛ توسعه زیرساخت‌‌های فنی و ایمن‌‌سازی زیرساخت‌‌ها؛ یکپارچه‌‌سازی، تفسیر و ترجمه دانش و ترکیب پژوهش‌‌ها؛ شبکه‌‌سازی؛ تسهیل اشتراکگذاری، انتقال و تبادل دانش کسب شده؛ ارزش‌‌گذاری دانش، توجیه مشتریان و ارائه خدمات مشاوره؛ ارزش پیشنهادی به کاربران دانش؛ ارزش پیشنهادی به کاربران و تولیدکنندگان دانش؛ ارزش پیشنهادی به تولیدکنندگان دانش؛ منابع انسانی؛ منابع مالی؛ منابع فیزیکی؛ منابع فکری؛ کاربران دانش؛ تولیدکنندگان دانش؛ هزینه‌‌های ثابت؛ هزینه‌‌های متغیر؛ چگونگی برقراری ارتباط با مشتری؛ نهادهای تاثیرگذار و کانال مجازی می‌‌باشد. یافته‌‌ها نشان می‌‌دهد از آنجایی که قدرمطلق آماره تی از مقدار 96/1 بیشتر است، ارتباط معناداری میان مولفه‌‌ها در مدل مفهومی پژوهش وجود دارد. نتیجه‌‌گیری: کسب‌وکارهای اینترنتی دانش‌‌محور با کارکردها و ویژگی‌‌هایی که دارند، می‌‌توانند نقشی حیاتی در دنیای رقابتی امروز ایفا کنند و فرآیند به‌‌اشتراک‌‌گذاری دانش را تسهیل و تسریع نمایند. در این میان کارگزاران دانش به عنوان یکی از انواع میانجی‌‌ها عمل خلق، اشتراکگذاری و استفاده از دانش را در یک سازمان و یا میان سازمان‌های مختلف فراهم می‌آورند. کارگزاران دانش با جستجوی اطلاعات از طریق تفسیر و تحلیل بانک داده‌ها و دیگر منابع، کمک بسیار مفید و موثری به افراد و سازمانها در جستجوی تجربیات و مهارت‌‌های مورد نیازشان خواهند کرد. نبود و ناکارآمدی کارگزاران دانش، جریان دانشی درست در میان افراد، سازمانها و کسب‌وکارهای مختلف را دچار اختلال کرده و موجب بوجود آمدن شکاف اطلاعاتی میان آن‌‌ها خواهد شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می‌‌دهد کارگزاران دانش می‌‌توانند با داشتن مدل کسب‌وکار مشخص و شفاف در بهبود جریان دانش، برقراری ارتباط میان سیاستگذاران و محققان، انتقال دانش و تجارب، تسهیل تصمیم‌‌گیری‌‌ها و سیاستگذاریها از طریق دانش کسب شده، کمک به افزایش بهره‌‌برداری از پژوهش‌‌ها در جریان سیاستگذاریها، بهره‌‌برداری از دانش مفید، پراکنده و پنهان، ارائه راه‌‌حل برای حل مشکلات و رفع نیازهای دانشی، افزایش سرعت و سهولت در دستیابی به محصول و خدمات، بسترسازی در دستیابی به اطلاعات مورد نیاز به صورت ایمن، سازگار و مطمئن کارگشا باشند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مدل کسب‌وکار؛ کسب‌وکار اینترنتی؛ کسب‌وکار دانش‌‌محور؛ کارگزاران دانش؛ جریان دانش | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Designing a Knowledge-Based Internet Business Model for Knowledge Brokers | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Azadeh Asadian1؛ Dariush Matlabi2؛ Fahimeh Babalhavaeji3؛ Nadjla Hariri4 | ||
| 1PhD. Student, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Humanities, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| 2Associate Professor, Faculty of Humanities, Yadegar Imam Khomeini Shahr-e Ray Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| 3Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| 4Professor, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Humanities, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Purpose: The present research aims to develop a knowledge-based internet business model for knowledge brokers. Method: The current research employed a mixed-methods approach, combining qualitative techniques—specifically, the meta-synthesis method and the fuzzy Delphi method—with quantitative methods, including a survey-analytical approach. This exploratory study aimed to identify the components and indicators of knowledge-based internet businesses for knowledge brokers, utilizing the meta-synthesis method in the initial phase. The statistical population in this section comprises a substantial collection of 10,617 documents pertaining to the research topic, sourced from both domestic and international databases. From this collection, a selection of 65 documents specifically related to the research topic has been identified. The second part of this qualitative research utilized the fuzzy Delphi method and was conducted in two stages. The statistical population for the quantitative portion of the study consisted of 20 individuals who held doctoral degrees and were subject matter specialists with over five years of experience in knowledge management, technology management, and business. Initially, these individuals were targeted, and subsequently, they were selected using the snowball sampling method. Out of the 20, 10 participants responded to the questionnaire. The third part consists of a survey-analytical research study that quantitatively ranks and measures the status of the indicators obtained from the qualitative analysis. This is achieved through the method of structural equations, resulting in a model that will be evaluated using confirmatory factor analysis and presented with SmartPLS software. The statistical population for the quantitative portion of the research consisted of 155 technology and knowledge brokers supervised by the Presidential Vice President for Science and Technology, Iran's National Fan Market, and the Nanotechnology Exchange Network. These individuals were selected using a census method. Findings: The knowledge-based internet business model for knowledge brokers consists of three levels, encompassing nine dimensions and thirty components. These include various types of income models, pricing mechanisms, knowledge monitoring and evaluation, and coordination and communication between knowledge producers and end users. Additionally, the model addresses the creation of knowledge and innovation, contract management, marketing, and the discovery and understanding of market opportunities and needs. It also involves the search, acquisition, and collection of knowledge, as well as the establishment of legal infrastructure and human resource development. Key components include the application, availability, and storage of knowledge, the preparation of statistical and knowledge collections, and the identification and assessment of existing conditions. Furthermore, the model emphasizes the development of technical infrastructure and security, the integration, interpretation, and translation of knowledge, and the combination of research efforts. Networking is also a critical aspect, facilitating the sharing, transfer, and exchange of acquired knowledge. The model values knowledge by justifying its worth to customers and providing consulting services, while also offering value propositions to knowledge users, producers, and stakeholders. It encompasses human resources, funding, physical resources, and intellectual resources, as well as the roles of knowledge users and producers. The analysis reveals that the absolute value of the t-statistic exceeds 1.96, indicating a significant relationship between the components in the conceptual model of the research. Conclusion: The knowledge-based internet business model, along with its functions and features, can play a vital role in today's competitive landscape by facilitating and accelerating the process of knowledge sharing. Meanwhile, knowledge brokers, as a type of mediator, facilitate the creation, sharing, and utilization of knowledge within an organization or among different organizations. By interpreting and analyzing data from various sources, knowledge brokers can offer valuable assistance to individuals and organizations in identifying the experiences and skills they require. The absence and ineffectiveness of knowledge brokers will disrupt the flow of information among individuals, organizations, and various businesses, leading to a significant information gap between them. The results of this research indicate that knowledge brokers can enhance the flow of information, foster communication between policymakers and researchers, transfer knowledge and experiences, and facilitate decision-making and policy development by implementing a clear and transparent business model. Investments in acquired knowledge can help increase the utilization of research in the policymaking process by leveraging useful, dispersed, and previously hidden information. This approach provides solutions to address problems and meet knowledge needs, accelerates the acquisition of products and services, and offers a platform for obtaining the necessary information in a safe, consistent, and reliable manner. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Business model, Internet business, Knowledge-based business, Knowledge brokers, Knowledge flow | ||
| مراجع | ||
|
احمدپور داریانی، م.، فرخ حیاتی، ا. (1384). کارآفرینی در کسب‌وکار اینترنتی. تهران: محراب قلم.
جباری، ن.، مدهوشی، م. (1393). شناسایی عوامل موثر بر رفتار به اشتراکگذاری دانش در میان اعضای هیئت علمی دانشگاه‌های گرگان. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 20(3): 45-65.
جلیلی، س.م. (1395). ارائه مدل موفقیت کسب‌وکارهای نوپا در ایران با استفاده از رویکرد پویایی‌شناسی سیستم. دانشگاه الزهرا(س).
حسین قلی‌زاده، ر.، میرکمالی، س.م. (1389). عوامل کلیدی موثر بر اشتراک دانش؛ مطالعه موردی دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه فردوسی. آموزش عالی ایران، 3(1): 60-78.
درودی، ر. و همکاران (1399). شناسایی شکاف دانشی در خصوص چالش‌‌های نظام فعلی پرداخت در ایران و پیشنهاد اصلاحات آن. موسسه ملی تحقیقات سلامت ایران.
رجبی، ع. (1398). راه اندازی کسب‌وکار در فضای مجازی. تهران: انتشارات پشتیبان.
رفیعه، ز. (1396). عوامل و موانع برای به اشتراکگذاری دانش در بین دبیران (مطالعه موردی: دبیران فیزیک شهرستان نیشابور. مطالعات روانشناسی و علوم تربیتی، 2(21): 19-33.
زاهدی، م.، جوادی کمنی، س. (1397). رویکرد جریان دانش و نقش آن در کارآفرینی سازمانی. سیاست‌‌نامه علم و فناوری، 8(3): 64-75.
کلابی، ا.، یدالهی فارسی، ج.، عزیزی، م. (1400). شناسایی و اولویت‌بندی عوامل کلیدی موفقیت مدل کسب‌وکار. پژوهش‌های مدیریت عمومی، 14(54): 61-84.
محمدیان، ا.، مانیان، ا.، خداداد برمی، م. (1395). طراحی مدل کسب‌وکار رشد مجازی در ایران. رشد فناوری، 12(47): 1-11.
مرادحاصل، ن.، محمدیان، ا. (1394). نقش دولت در توسعه کسب‌وکاری اینترنتی. در: کنفرانس سالانه مدیریت و اقتصاد کسب‌وکار: 1-9.
مروتی شریف‌آبادی، ع.، دهقان منشادی، س. (1400). رشد و موفقیت کسب‌وکارهای اینترنتی پویا. تحقیقات بازاریابی نوین، 11(4): 191-201.
منصوری موید، ف.، کرد حیدری، ر.، قاسمیان صاحبی، ع. (1399). نقش کارگزاران دانش در توسعه مدل بازاریابی دانش فنی شرکت‌های دانش‌بنیان. پژوهش‌های مدیریت در ایران، 24(2).
نصیری، م. و همکاران (1400). ارائه مدل خرید اینترنتی در حوزه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط برخط از دیدگاه کارآفرینان با رویکرد کیفی. رشد فناوری، 17(68).
وزیری گودرزی، ا.، موحدی سبحانی، ف. (1393). ارائه یک مدل مفهومی برای اثربخش نمودن واسط دانشی در فرآیند اشتراک دانش. مدیریت نوآوری، 3(3): 101-120. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 507 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 114 |
||