تأثیر نظام مدیریت دانش و تسهیم دانش بر عملکرد و وفاداری کتابداران | ||
| علوم و فنون مدیریت اطلاعات | ||
| مقاله 9، دوره 10، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 239-264 اصل مقاله (3.75 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/stim.2024.10054.2027 | ||
| نویسندگان | ||
| علی بیرانوند1؛ مرتضی محمدی استانی* 2؛ سارا قناعتیان3 | ||
| 1دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| 2استادیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران | ||
| 3کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه پیام نور، شیراز، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف: وفاداری و رضایت کارکنان از عوامل کلیدی موفقیت و بقای هر سازمانی، به ویژه سازمان‌های خدمت‌مدار نظیر کتابخانه‌های عمومی است. از یک‌سو، حفظ جایگاه و منزلت کتابخانه عمومی ایجاب می‌کند، عملکرد و وفاداری کتابداران آن مورد توجه قرار گیرد. از سوی دیگر، توجه به پیاده‌سازی نظام مدیریت دانش و تسهیم دانش در سازمان‌های خدمت‌مدار جهت افزایش وفاداری و عملکرد سازمانی از ضروریات است. از این‌رو، پژوهش حاضر با هدف تعیین تأثیر نظام مدیریت دانش و تسهیم دانش بر عملکرد و وفاداری کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان فارس انجام شد. روش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر نحوه گردآوری داده‌ها، توصیفی از نوع پیمایشی و همبستگی است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر 331 نفر از کتابداران کتابخانه‌های عمومی استان فارس بود، که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان تعداد 175 نفر با روش تصادفی طبقه‌ای به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها چهار پرسشنامه مدیریت دانش (نیومن و کنراد، 2000)، تسهیم دانش (پناهی، واتسون و پارتریج، 2012)، عملکرد کتابداران (زارعی و سامع سیاهکلرودی، 1397) و وفاداری کتابداران (یه، یئونگ و چنگ، 2010؛ جون، کای و شین، 2006) بود که ضرایب آلفای کرونباخ آنها بالای 7/0 محاسبه گردید. به منظور تجزیه و تحلیل آمار توصیفی از نرم‌افزار SPSS 25 و برای تعیین رابطه بین متغیرها از روش مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار Smart PLS استفاده گردید. در بخش مدل اندازه‌گیری از شاخص‌های آلفای کرونباخ، پایایی ترکیبی (CR) و روایی همگرا (CV) استفاده شد. همچنین از شاخص‌های برازش هنجارشده (NFI)، ریشه استانداردشده میانگین مجذور باقیمانده‌ها (SRMR)، معیارهای تناسب مدل راستین (d-G & d-ULS) و خی-دو (Chi - Square) جهت برازش مدل استفاده گردید. یافته‌ها: وضعیت متغیرهای مدیریت دانش، تسهیم دانش، عملکرد کتابداران و وفاداری کتابداران در کتابخانه‌های عمومی استان فارس در وضعیت مناسبی قرار دارد و بالاتر از میانگین است. علاوه‌بر این، در بین متغیرهای پژوهش، عملکرد کتابداران با میانگین (04/4) بیشتر از سایر متغیرها بود. نتایج آزمون همبستگی نشان داد که بین مدیریت دانش با تسهیم دانش (373/0= r، 01/0p <)، عملکرد کتابداران (342/0= r، 01/0p <) و وفاداری کتابداران (484/0= r، 01/0p <) رابطه معنیدار و مثبتی وجود دارد. همچنین بین تسهیم دانش و عملکرد کتابداران (513/0= r، 01/0p <) و وفاداری کتابداران (596/0= r، 01/0p <) رابطه معنیدار و مثبتی وجود دارد. شاخص‌های مدل اندازه‌گیری برای شاخص پایایی ترکیبی و آلفای کرونباخ بالای 7/0 بدست آمد، که نشانگر پایایی سازۀ مناسب بود. شاخص میانگین واریانس استخراج شده برای روایی همگرای مدل نیز برای همه متغیرها بالاتر از 5/0 بود، که نشانگر روایی همگرایی مناسب بود. نتایج برازش مدل‌سازی معادلات ساختاری نشان داد که ضریب تعیین عملکرد کتابداران و وفاداری کتابداران به ترتیب 327/0 و 561/0 محاسبه گردید که نشانگر پیش‌بینی 32 و 56 درصدی واریانس عملکرد و وفاداری کتابداران است. همچنین شاخص نیکویی برازش برابر با 56/0 محاسبه گردید که نشانگر برازش نسبتاً قوی مدل پیشنهادی بود. نتیجه‌‌گیری: یکی از عوامل مهم در رفتار شغلی کتابداران، میزان عملکرد و وفاداری آنان به کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی است و آگاهی از وضعیت وفاداری کتابداران می‌تواند مدیران را در برنامه‌ریزی برای دستیابی به اهداف مورد نظر یاری دهد. یافته‌های حاصل از پژوهش می‌تواند با تبیین رابطه مدیریت دانش و تسهیم دانش با وفاداری سازمانی و عملکرد کتابداران، توجه مدیران و مسئولان کتابخانه‌ها را به تقویت سیستم مدیریت دانش و تسهیم دانش در کتابخانه‌ها و فراهم نمودن شرایط مساعد برای ارتقای عملکرد و وفاداری کتابداران جلب نماید. با افزایش دسترسی به دانش، ارتقاء تخصص و تشویق به یادگیری مداوم، کتابداران قادر به ارائه بهترین خدمات به کاربران خود خواهند بود و ارتباط مؤثرتری با سازمان برقرار می‌کنند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| مدیریت دانش؛ تسهیم دانش؛ عملکرد؛ وفاداری؛ کتابداران؛ استان فارس؛ کتابخانه‌های عمومی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Effect of Knowledge Management Systems and Knowledge Sharing on the Performance and Loyalty of Librarians | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Biranvand1؛ Morteza Mohammadi Ostani2؛ Sara Ghannatian3 | ||
| 1Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Payam Noor University, Tehran, Iran. | ||
| 2Assistant Professor, Department of Knowledge and Information Science, University of Isfahan, Isfahan, Iran | ||
| 3Sara Master's degree, Department of Knowledge and Information Science, Payam Noor University, Shiraz, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Purpose: Loyalty and satisfaction of employees are key factors for the success and survival of any organization, especially service-oriented organizations like public libraries. On one hand, maintaining the position and dignity of the public library requires consideration of the performance and loyalty of its librarians. On the other hand, it is essential to focus on implementing a knowledge management system and promoting knowledge sharing in service-oriented organizations to enhance loyalty and organizational performance. Therefore, this research was conducted to determine the impact of knowledge management and knowledge sharing systems on the performance and loyalty of librarians in public libraries in Fars province. Method: The present study was conducted as applied research. Data collection involved a descriptive survey and correlation analysis. The statistical population comprised 331 librarians from public libraries in Fars province, with a sample size of 175 selected using the stratified random method based on the Krejci & Morgan table. The study utilized four questionnaires on knowledge management (Newman and Konrad, 2000), knowledge sharing (Panahi, Watson, and Partridge, 2012), librarian performance (Zarei and Same Siahkolroudi, 2017), and librarian loyalty (Yeh, Yeong, and Cheng, 2010; June, Cai, and Shin, 2006). The questionnaires demonstrated Cronbach's alpha coefficients above 0.7. Data analysis was performed using SPSS 25 for descriptive statistics and Smart PLS software for Structural Equation Modeling (SEM) to determine the relationships between variables. The measurement model section utilized Cronbach's alpha, Construct Reliability (CR), and Convergent Validity (CV) indexes. Additionally, the model fit was assessed using Normed Fit Index (NFI), Standardized Root Mean Square Residuals (SRMR), d-G, d-ULS, and Chi-Square. Findings: The findings showed that the status of variables related to knowledge management, knowledge sharing, performance of librarians, and loyalty of librarians in the public libraries of Fars province is in good condition and above average. Among the research variables, the performance of librarians, with an average of 4.04, was higher than other variables. The results of the correlation test indicated a significant and positive relationship between knowledge management and knowledge sharing (p<0.01, r = 0.373) with librarians' performance (p<0.01, r = 0.342) and loyalty (p<0.01, r = 0.484). Additionally, there was a significant and positive relationship between knowledge sharing and the performance of librarians (p<0.01, r = 0.513) and loyalty of librarians (p<0.01, r = 0.596). The indicators of the measurement model for the construct reliability index and Cronbach's alpha were above 0.7, indicating the reliability of the construct. The average variance extracted index for the convergent validity of the model was also higher than 0.5 for all variables, indicating appropriate convergent validity. The results of the SEM fit showed that the coefficient of determination for librarians' performance and loyalty were calculated as 0.327 and 0.561, respectively, indicating the prediction of 32% and 56% of the variance in performance and loyalty of librarians. Furthermore, the Goodness of Fit (GOF) index was calculated as 0.56, indicating a relatively strong fit of the proposed model. Conclusion: One of the crucial factors influencing the professional conduct of librarians is their performance level and loyalty to libraries and information centers. Understanding the loyalty status of librarians can assist managers in planning to achieve desired objectives. By elucidating the correlation between knowledge management, knowledge sharing, organizational loyalty, and librarian performance, the research findings can capture the attention of library managers and officials to bolster the knowledge management and sharing systems in libraries. This will create conducive conditions for enhancing the performance and loyalty of librarians. By improving access to knowledge, honing expertise, and promoting continuous learning, librarians can deliver optimal service to users and establish a more efficient relationship with the organization. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Knowledge Management, Knowledge Sharing, Performance, Loyalty, Librarians, Fars Province | ||
| مراجع | ||
|
اسماعیلی، م.ر.، صیدزاده، ح. (1396). تاثیر رضایت شغلی بر عملکرد با نقش میانجی وفاداری سازمانی. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 25(83): 68-51.
ایمانی‌کیا، ز.، مختاری، ح.، قاضی‌زاده، ح. (1401). بررسی و رتبه‌بندی عوامل موثر بر پیاده‌سازی مدیریت دانش در کتابخانه‌های دانشگاهی استان گلستان در سال 1396. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 8(1): 73-96.
باشکوه اجیرلو، م.، قاسمی همدانی، ا. (1401). بررسی تأثیر مدیریت دانش در عملکرد و وفاداری کارکنان با نقش تعدیل‌گری نوآوری (نمونه پژوهش: کارکنان شرکت پتروشیمی تبریز). مدیریت دانش سازمانی، 5(4): 75-109.
بیرانوند، ع.، رفیعی، ز.، گلشنی، م.، شجاعی‌فرد، ع. (1401). تاثیر اعتماد سازمانی و انگیزه فردی بر انتقال دانش ضمنی کارکنان کتابخانه‌های عمومی. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 8(3): 341-364.
بیرانوند، ع.، شعبانی، ا.، محمدی استانی، م. (1396). بررسی عوامل مؤثر بر تسهیم دانش کتابداران و ارائه مدل پیش‌بینی رفتار آنها (مطالعه موردی: کتابخانه‌های عمومی استان فارس). مطالعات کتابداری و علم اطلاعات، 9(19): 39-60.
https://doi.org/10.22055/slis.2017.11644
پارسا‌زاده، ا.، شقاقی، م. (1388). کتابخانه‌های عمومی و ساخت واقعیت اجتماعی. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 15(4): 29-60.
پناهی، ب.، لعلی سرابی، ا.، ماهری کلجاهی، ا. (1399). بررسی تأثیر مدیریت ارتباط با مشتری بر مدیریت دانش با نقش میانجی توانمندسازی کارکنان. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 6(1): 50-78.
پورعباس کیائی، س.ع.، دوستار، م.، گودرزوند چگینی، م. (1397). تأثیر تسهیم دانش بر عملکرد سازمانی، با میانجی‌گری سرمایۀ فکری در سازمان تامین اجتماعی استان گیلان. توانمندسازی سرمایه انسانی، 1(1): 37-47.
رسولی آزاد، م.ر.، گوهری، س. (1394). ارزیابی ارتباط مدیریت دانش با مصرف کالاهای فرهنگی در میان کتابداران دانشگاهی شهر اصفهان (دانشگاه اصفهان، صنعتی و علوم پزشکی اصفهان). علوم اجتماعی، 9(30): 143-160.
زارعی، ه.، سامع سیاهکلرودی، ر. (1397). شاخص‌های عملکرد کتابداران کتابخانه‌های عمومی کشور. پژوهش‌های کتابخانه‌های دیجیتالی و هوشمند، 5(4): 63-72.
شعبانی، ا.، محمدی استانی، م.، فروگذار، ح.، داریوش، ا. (1393). شناسایی و رتبه‌بندی عوامل موثر مدیریت دانش بر بهره‌وری کتابداران با استفاده از تکنیک FUZZY AHP. مدیریت اطلاعات سلامت، 11(7): 963-973.
شهبازی، م.، متقی، ز.، خاصه، ع.ا. (1401). مقایسه دیدگاه کتابداران و کاربران کتابخانه در مورد وضعیت مدیریت دانش مشتری: مطالعه موردی کتابخانه‌های عمومی استان همدان. علوم و فنون مدیریت اطلاعات، 8(2): 203-230.
عباس‌زاده، م.م.، امانی، ج.، خضری آذر، ه.، پاشوی، ق. (1393). مقدمه‌ای بر مدل‌یابی معادلات ساختاری به روش PLS و کاربرد آن در علوم رفتاری. ارومیه: دانشگاه ارومیه.
فیض، د.، دهقانی سلطانی، م.، باغانی، ع.، فارسی‌زاده، ح. (1395). بررسی تأثیر عوامل مدیریتی، بازارگرایی و استراتژی رقابتی بر عملکرد کسب‌و‌کار رستوران‌های با حق امتیاز محدود. راهبردهای بازرگانی، 13(8): 1-16.
کرمی رباطی، ط. (1401). تاثیرات شبکه‌های اجتماعی بر رضایت و وفاداری کتابداران دانشگاهی: سنجش نقش واسطه‌ای اشتراک دانش و توانمندسازی کارکنان. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه مشهد.
کلهری، ع. (1401). بررسی تاثیر عدالت سازمانی بر رفتار کاری نوآورانه کارکنان با توجه به نقش میانجی تسهیم دانش و وفاداری (مطالعه موردی: اداره کل امور مالیاتی استان مرکزی). پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه پیام نور استان مرکزی.
محمدی استانی، م.، شجاع‌فرد، ا. (1398). امکان استقرار مدل مدیریت دانش بکوویتز و ویلیامز و تأثیر آن بر تسهیم دانش در کتابخانه‌های عمومی استان قم. پژوهش‌های کتابخانه‌های دیجیتالی و هوشمند، 6(3): 59-68.
https://doi.org/10.30473/mrs.2021.53928.1428
مظلوم، ج.، سلطانی، م.، سلطانی‌نژاد، ن. (1396). بررسی تاثیر خدمات ارائه‌شده بر ارزش ادراک‌شده، رضایت و وفاداری کاربران کتابخانه‌های عمومی کشور (مطالعه موردی: شهر رشت). تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 23(1): 111-123. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 289 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 192 |
||