سامانه مدیریت نشریات علمی دانشگاه قم

رفیعی, محسن, مهدیون, روح الله, نریمانی, امین, مصدق, هادی. (782). تجربه زیسته معلمان چندپایه از نقش راهبران آموزشی در بهبود وضعیت آموزش مدارس شهرستان چاراویماق. پژوهش‌های فلسفی -کلامی, 1(2), 5-24. doi: 10.22091/jrim.2023.9665.1032
محسن رفیعی; روح الله مهدیون; امین نریمانی; هادی مصدق. "تجربه زیسته معلمان چندپایه از نقش راهبران آموزشی در بهبود وضعیت آموزش مدارس شهرستان چاراویماق". پژوهش‌های فلسفی -کلامی, 1, 2, 782, 5-24. doi: 10.22091/jrim.2023.9665.1032
رفیعی, محسن, مهدیون, روح الله, نریمانی, امین, مصدق, هادی. (782). 'تجربه زیسته معلمان چندپایه از نقش راهبران آموزشی در بهبود وضعیت آموزش مدارس شهرستان چاراویماق', پژوهش‌های فلسفی -کلامی, 1(2), pp. 5-24. doi: 10.22091/jrim.2023.9665.1032
رفیعی, محسن, مهدیون, روح الله, نریمانی, امین, مصدق, هادی. تجربه زیسته معلمان چندپایه از نقش راهبران آموزشی در بهبود وضعیت آموزش مدارس شهرستان چاراویماق. پژوهش‌های فلسفی -کلامی, 782; 1(2): 5-24. doi: 10.22091/jrim.2023.9665.1032

تجربه زیسته معلمان چندپایه از نقش راهبران آموزشی در بهبود وضعیت آموزش مدارس شهرستان چاراویماق

پژوهش در روش‌های آموزش
دوره 1، شماره 2، شهریور 1402، صفحه 5-24    اصل مقاله (2.09 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/jrim.2023.9665.1032
نویسندگان
محسن رفیعی1؛ روح الله مهدیون2؛ امین نریمانی3؛ هادی مصدق* 4
1استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان شرقی، تبریز، ایران
2دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان شرقی، تبریز، ایران
3کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان شرقی، تبریز، ایران
4استادیار گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه قم، قم، ایران
چکیده
هدف این تحقیق بررسی تجارب زیسته معلمان چندپایه از نقش راهبران آموزشی در بهبود وضعیت آموزش مدارس چندپایه شهرستان چاراویماق بود. تحقیق با روش کیفی از نوع پدیدارشناسی تجربی و با ابزار مصاحبه بدون ساختار انجام شد. جامعه مورد پژوهش، تعداد 158 نفر از معلمان مدارس چندپایه روستایی مقطع ابتدایی شهرستان چاراویماق در سال تحصیلی 99-98 بوده‌اند که به‌صورت هدفمند ملاک محور(با تکنیک نمونه‌گیری شدت) تعدادی از آن‌ها به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. تحقیق بعد از انجام 21 مصاحبه به اشباع نظری رسید. طی مصاحبه‌ها معلمان مدارس چندپایه تجربیات خود را از نقش و فعالیت‌های راهبران بیان نمودند که با روش هفت مرحله‌ای کلایزی مورد تحلیل قرارگرفت. یافته‌های حاصل از پژوهش بدین‌صورت بود که: 1) راهبران به تبع شرایط منطقه و برخی مشکلات حاکم بر مدارس چندپایه منطقه، عمده نیروی خود را صرف آموزش نکرده و سعی در حل‌وفصل سایر مسائل در کنار پرداخت به مسائل آموزشی دارند.
2) راهبران علاوه بر مسائل آموزشی درزمینه ی کمک‌های روانی به معلمان و دانش‌آموزان تأثیرگذارند. 3) راهبران به عنوان پل ارتباطی اداره آموزش‌وپرورش منطقه و همچنین ناظر بر اجرای بخشنامه‌ها و دستورات بالادستی در حال تلاش هستند. 4) راهبران درزمینه ی توجه و سازمان‌دهی دانش‌آموزان دارای اختلال یادگیری در تلاش بوده و زمینه را برای عدم طرد آن‌ها فراهم می‌آورند. 5) راهبران برای بهبود آموزش سعی در تغییر روش تدریس معلمان و افزایش آگاهی آنان دارند؛ همچنین در همین زمینه سعی دارند ضمن شناسایی عوامل مخل یادگیری، راهکارهای بهبود وضعیت را ارائه داده و بر اجرای آن نظارت داشته باشند. نتایج تحقیق نشان داد که با توجه به نقش مثبت راهبران آموزشی در یاری رساندن به معلمان، باید برای تقویت آنها از روش‌های مختلف از جمله، بهبود آموزشهای ضمن خدمت، پررنگ‌تر شدن نقش و جایگاه آنها در آموزش و پرورش و انتخاب درست راهبران به تقویت این جایگاه پرداخت.

تازه های تحقیق

از یافته‌‌های پژوهش این موارد به صورت تیتروار قابل استخراج می‌‌باشد:

1) راهبران آموزشی خارج از محدوده شغلی خود و به اقتضای وجدان کاری و علاقه‌ای که به کار دارند در بسیاری از امور اجرایی مدارس از قبیل: تأمین امکانات رفاهی معلمان و دانش‌آموزان تلاش دارند.

2) نظارت به شیوه سنتی مانند مچ‌گیری و برخوردهای مستبدانه باوجود منسوخ بودن آن، هم‌‌چنان در حال اجراست و کنترل‌های لازم که از اختیارات راهبران آموزشی است در پاره‌ای از موارد به این شیوه انجام می‌شود. در این خصوص ایزان و همکاران (1398) بیان می‌کنند: یک راهبر آموزشی باید در جوی توأم با اعتماد متقابل ارتباطی سازنده با همکاران زیرمجموعه‌‌اش برقرار نماید تا معلمان تحت راهبری او باروحیه بالا و تعهد به مدرسه و اهداف آن انجام وظیفه کنند؛

3) راهبران در زمینه‌های روانی و ایجاد انگیزه برای معلمان و دانش‌آموزان تلاش دارند و نتایج نشان از موفقیت آن‌ها دارد. در این خصوص نارنجی ثانی و همکاران (1400) بیان می‌کنند: که یک راهبر آموزشی بایستی بتواند در معلمان به نحوی نفوذ کند که از طریق ایجاد اعتماد و انگیزه‌‌بخشی، معلمان را به خود‌‌توسعه‌ای و شرکت در دوره‌‌های آموزشی تشویق نماید. طبیعت کار راهبران آموزشی به گونه‌‌ای است که معلمان در برابر آنها جبهه می‌‌گیرند و به راهبران به چشم بازرس نگاه می‌کنند، لذا یکی از مهم‌ترین مهارت‌‌های راهبران آموزشی حضور در روستاهای دور افتاده و ایجاد انگیزه و شوق در معلمانی است که به سبب شرایط دشوار کاری شوق و انگیزه خود را از دست داده‌اند؛

4) راهبران به نحو قابل‌ملاحظه‌ای معلمان را در برخورد با دانش‌آموزان دارای اختلالات یادگیری حمایت و یاری می‌کنند و شیوه‌های برخورد با آن‌ها را نشان می‌دهند؛

5) راهبران درصورتی‌که دانش‌آموز دارای اختلال یادگیری نیاز به ارجاع به مراکز خاص داشته باشند، اقدامات لازم را انجام می‌دهند؛

6) راهبران بخش‌نامه‌ها و قوانین بالادستی لازم‌الاجرا را به مدیران و معلمان مدارس انتقال داده و ضمن جلوگیری از هدر رفت زمان، نظارت بر اجرای آن را نیز سهولت می‌‌بخشند؛

7) وظایف آموزشی بااین‌که تنها وظیفه راهبران است ولی به لحاظ شرایط منطقه در شرایطی برابر با سایر فعالیت‌های موردنیاز مدرسه مورد اهمیت قرار می‌گیرد؛

8) استفاده از شیوه‌های نوین آموزشی همواره مورد تأکید اکثریت راهبران است؛

9) تشویق و ایجاد علاقه در دانش‌آموزان و معلمان از طرف راهبران چندان مشهود نیست.

کلیدواژه‌ها
معلمان چند پایه؛ تجربه زیسته معلمان؛ راهبران آموزش؛ شهرستان چاراویماق
عنوان مقاله [English]
Lived Experiences of Multi-Grade Teachers regarding the Role of Educational Leaders (Teacher Advisors) in Improving the Educational Situation of Schools in Charavimaq City
نویسندگان [English]
Mohsen Rafie1؛ Rooh allah Mahdion2؛ Amin Narimani3؛ Mosaddegh Hadi4
1Assistant Professor, Department of Educational Sciences and Psychology, Azerbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
2Associate Professor, Department of Educational Sciences and Psychology, Azarbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
3Master's degree, Department of Educational Sciences and Psychology, Azerbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran
4Assistant Professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Literature and Humanities, University of Qom, Qom, Iran
چکیده [English]
The purpose of this research was to investigate the lived experiences of multi-grade teachers about the role of educational leaders in improving the education situation of multi-grade schools in Charavimaq city. The research was conducted with the qualitative method of experimental phenomenology and with the tool of unstructured interview. The research population was 158 teachers of multi-grade rural elementary schools in Charavimaq city in the academic year 2010-2012 , and a number of them were selected as a sample in a purposeful way based on criteria (with intensity sampling technique). The research reached theoretical saturation after conducting 21 interviews. During the interviews, teachers of multi-grade schools expressed their experiences of the role and activities of principals, which were analyzed with the seven-step method of Claisey. The findings of the research were as follows: 1) Due to the conditions of the region and some problems prevailing in multi-level schools in the region, the principals do not spend most of their energy on education and try to solve other issues besides paying attention to educational issues. 2) In addition to educational issues, leaders influence teachers and students in the area of psychological assistance. 3) Leaders are working as a communication bridge of the regional education department and also overseeing the implementation of the directives and orders of the higher authorities. 4) Leaders are trying to pay attention and organize students with learning disabilities and provide the basis for not rejecting them. 5) In order to improve education, leaders try to change teachers' teaching methods and increase their awareness; also, in this context, they are trying to identify the factors that hinder learning, provide solutions to improve the situation and monitor its implementation. The results of the research showed that considering the positive role of educational leaders in helping teachers, it is necessary to strengthen them through various methods, including improving in-service training, making their role and place in education and training more prominent, and choosing the right leaders.
کلیدواژه‌ها [English]
multi-grade teachers, lived experience of teachers, educational leaders, Charavimaq city
مراجع

آقازاده، محرم و فضلی، رخساره. (1385). راهنمای آموزش در کلاس‌های درس چندپایه. چاپ اول. تهران: آییژ.

ایزان، محسن؛ قادری، مصطفی و شیربیگی، ناصر. (1398). تحلیل روایت‌نگارانه‌ی ادراک و تجربه زیسته راهبران آموزشی از اجرای الگوهای نظارت آموزشی معلم- محور در مدارس ابتدایی: تدوین و اعتباریابی الگوی بومی. دوماهنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 11(4)، 236-211.

به‌فروش، بابک. (1389). بررسی رابطه نظارت حمایتی با اثربخشی مدارس دوره ابتدایی استان اردبیل در سال تحصیلی 89-88 . پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه علوم تربتی دانشکده علوم انسانی و تربیتی دانشگاه آزاد واحد تبریز.

جعفر لو، علی‌اکبر. (1396). آینده‌ پیش­رو و راهبر آموزشی. رشد آموزش ابتدایی، 21(5)، 13-9.

حاجی بابایی، مریم. (1393). شناسایی و اولویت‌بندی مهم‌ترین عوامل افزایش استرس مدیران آموزش‌وپرورش مقطع متوسطه شهر قم. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، مرکز مدیریت دولتی قم.

سلطانی، نور محمد؛ ربیعی مندجین، محمدرضا؛ حکاک، محمد و جمشیدی اوانکی، مینا. (1400). طراحی الگوی شایستگی راهبران آموزشی تربیتی مدارس روستائی و عشایری در مقطع ابتدایی وزارت آموزش و پرورش مبتنی بر روش داده بنیاد.  مجله مدیریت توسعه و تحول، 13،  116-101.

صالحی، کیوان و شفائی، راضیه. (1395). بازنمایی تجربه زیسته آموزگاران از مشکلات یادگیری دانش‌آموزان ابتدایی: مطالعه‌ای به روش پدیدارشناسی. پژوهش‌های کاربردی روان‌شناختی، 8(1)، 191-161.

صنعتگران، زهرا. (1396). هزار راه نرفته با راهبران آموزشی. رشد مدرسه فردا، 14(3).

عابدی نیا، افشین؛ مهدی معینی­کیا، مهدی و قربان زاده طولارود پایین، پدرام. (1399). مطالعه کیفیت خدمات راهبران آموزشی و تربیتی از دیدگاه معلمان مدارس چندپایه. رویکردی نو در علوم تربیتی، 3(1)، 86-78.

عزتی، میترا؛ سیفی، علی و محمد­اسمعیلی، فائزه. (1400). بررسی عملکرد ناظران و راهنمایان آموزشی در طرح راهبران آموزشی و تربیتی و مقایسه آن با طرح معلمان راهنمای روستایی در استان خراسان جنوبی. توسعه حرفه‌ای معلم. 6(1)، 35-17.

علاقه­بند، علی. (1390). جامعه‌شناسی آموزش‌وپرورش. چاپ 27، تهران: انتشارات روان.

قرائی‌پور خاجوئی، فاطمه. (1396). مقایسه موردی کارآمدی و بهره‌وری کلاس‌های چندپایه و تک‌پایه از دیدگاه آموزگاران، مدیران و والدین و ارائه راهکار. پایان‌نامه کارشناسی ارشد، گروه تکنولوژی آموزشی، دانشکده علوم تربتی و روانشناسی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران.

قرائی مقدم، امان اله. (1395). جامعه‌شناسی آموزش‌وپرورش. تهران: انتشارات کتابخانه.

ملکی اصل، اکبر؛ مجرد مغان لو، سجاد و قهرمانی کوجنق، مرتضی. (1396). بررسی نحوه عملکرد معلمان ابتدایی در کلاس‌های چندپایه. سومین کنفرانس سراسری دانش و فناوری علوم تربیتی مطالعات اجتماعی و روانشناسی ایران. تهران، پارس حکیمیه ایران، 7-1.

نارنجی ثانی، فاطمه؛ سیفی، علی؛ خزاعی‌فر، سید مهدی و تیزهوش، فاطمه.(1400). طراحی الگوی شایستگی‌های حرفه‌ای راهبران تربیتی در نظام آموزش ابتدایی. تدریس‌پژوهی، 9(3)، 281-250.

Abedinya, A., Moeinikia, M., & Ghorbanzadeh, P. (2020). Study of the Quality of Educational Leadership Services from the Viewpoint of Teachers of Multigrade Schools. New Approach in Educational Sciences (2(1)), 78-86. doi: 10.22034.
(in persian)

Aghazade, M., & Fasli, R. (2010). Grouping Students for Instruction. Tehran: Ayizh.
(in persian)

Alagheband, A. (2011). Sociology of Education (Vol. XXVII). Tehran: Ravan. (in persian)

Bedinya, A., Moeinikia, M., & Ghorbanzadeh, P. (2020). Study of the Quality of Educational leadership Services from the Viewpoint of Teachers of Multigrade Schools. New Approach in Educational Sciences (2(1)), 78-86. doi: 10.22034
(in persian)

Behforosh, B. (2010). Investigating the Relationship Between Supportive Supervision and the Effectiveness of Elementary Schools in Ardabil Province in the Academic Year 2009-2010. Master's thesis. Department of Educational Sciences. Faculty of Humanities and Education. Equivalent to Islamic Azad University. (in persian)

Espino-Díaz, L., Fernandez-Caminero, G., Hernandez-Lloret, C. M. Gonzalez-Gonzalez, H., & Alvarez-Castillo, J. L. (2020). Analyzing the Impact of COVID-19 on Education Professionals. Toward a Paradigm Shift: ICT and neuroeducation as a binomial of action. Sustainability, 12(14), 5646.

Ezati, M. S. (2021). Studying Educational Guides and Supervisors’ Performance in Educational Administrators’ Plan and Comparing it with Rural Guidance Teachers’ Plan in South Khorasan Province. Teacher Professional Development (6(1)), 17-35. (in persian)

Gabrielle, M, Marie, A, (2019). Primary Teachers’ Perceptions of Multi-grade Classroom Grouping Practices to Support Inclusive Education. Journal European of Speccial Needs Education, 34(5), 617-631

Haji Babaei, M. (2014). Identifying and Prioritizing the Most Important Factors of Increasing the Stress of Secondary Education Managers in Qom. Master's thesis, Qom State Administration Center. (in persian)

Izan, M., Ghaderi, M., & Shirbagi, N. (2020). The Narrative Analysis of the Perceptions and Lived Experience of Educational Leaders of the Implementation of Teacher-Oriented Educational Monitoring Patterns in Elementary Schools: Native Pattern Compilation and Validation. New Approaches in Educational Administration (4), 211-236. (in persian)

Jafarlu, A. (2017). The Upcoming Future and Educational Strategy. Roshdmag, XXI(4).

Jones, G. (2017). Alternative Educators' Perceptions of Teaching Multigrade Classes and Their Views on Students Social Development. Doctoral dissertation, California State University, F.

Maleki_Asl, Akbar; Mojarrad Moghanloo, Sajjad; Ghahramani Kojanq, Morteza;. (2017). Investigating the Performance of Primary Teachers in Multi-grade Classes. The third  national conference of knowledge and technology of educational sciences, social studies and psychology of Iran, (pp. 7-1). Tehran. (in persian)

Narenji_Thani, Fatemeh; Seyfi, Ali ; Khazaeefar, Seyed Mehdi; Tizhoosh, Fatemeh;. (2021). Designing a Model of Professional Competencies for Instructional Supervisors in Primary Education. Research in Teaching (9(3)), 281-250.
(in persian)

Qarai Moghaddam, A. (2016). Sociology of Education. (M. Kermanipour, & N. Mousavi, Eds.) Tehran: Abjad. doi: 370.19 (in persian)

Qaraipour, F. K. (2022). A Case Comparison of the Efficiency and Productivity of Multi-Grade and Single-Grade Classes from The Point of View of Teachers, Administrators and Parents (case study: Students of Bandar Abbas City). The 9th National Conference of Positive Psychology News. Bandar Abbas. Retrieved from https://civilica.com/doc/1681337

Salehi, K. &. (2017). Representation of Teachers' Lived Experience of Learning Difficulties in Primary Schools: A Phenomenological Study. Journal of Applied Psychological Research (8(1)), 169-191. doi: 10.22059  (in persian).

Sanatgaran, Z. (2017). Not Walked a Thousand Ways with Educational Leaders. Roshd Madrese e Farda, XIV(3).

Soltani, N. R. (2021). Designing a Competency Model for Educational and Training Leaders of Rural and Nomadic Schools in the Primary School of the Ministry of Education. Journal of Development & Evolution Mnagement (13(46)), 101-116.

آمار
تعداد مشاهده مقاله: 868
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 526