مدل کارآفرینی آموزشی در دانشگاه‌‌ها و موسسات آموزش عالی ایران | ||
| علوم و فنون مدیریت اطلاعات | ||
| مقاله 11، دوره 9، شماره 3، مهر 1402، صفحه 350-319 اصل مقاله (5.02 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/stim.2023.8851.1897 | ||
| نویسندگان | ||
| توحید شیرعلیپور1؛ هدی سادات محسنی سهی* 2؛ جعفر قهرمانی3 | ||
| 1دانشجوی دکتری، گروه مدیریت آموزشی، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران. | ||
| 2استادیار، گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه الزهرا(س)، تهران، ایران | ||
| 3استادیار، گروه مدیریت آموزشی، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف: یکی از ویژگی‌‌های بارز دانشگاههای موفق امروزی برخورداری از ویژگی‌‌های کارآفرینی است که خلاء موجود در این زمینه در نظام آموزش عالی ایران کاملاً محسوس و ملموس است. دانشگاههای کشور در حال حاضر با مشکلات عدیده‌‌ای همچون عدم اشتغال دانشآموختگان، فرار مغزها، مهارت‌‌آموزی کم دانشجویان، بی‌‌انگیزه شدن دانشجویان، افزایش کمّی دانشجو بدون توجه به کیفیت، و تعامل ضعیف بین صنعت و دانشگاه مواجه هستند، که می‌‌توان ریشه این مسائل را در پایین بودن میزان سرمایه‌‌گذاری و عدم توجه به ابعاد مختلف کارآفرینی، تمرکز بر آموختن دانش نظری به جای دانش علمی،کاربردی، عدم توجه به خلاقیت و توان ابتکاری یادگیرندگان جستجو کرد. نگاهی به سیاست‌‌های کلان کشور نیز نشان می‌‌دهد که مسئله کارآفرینی در نظام‌‌های آموزشی، همواره به عنوان یک دغدغه مورد توجه بوده است، اما در عمل شاهد کم‌توجهی دانشگاه‌‌ها به این مسئله بوده‌‌ایم. لذا پژوهش حاضر با هدف شناسایی عناصر مدل کارآفرینی آموزشی در دانشگاه‌‌ها و موسسات آموزش عالی ایران و ارائه یک مدل مفهومی انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی، از نظر دادهها، کیفی بر مبنای نظریه داده‌بنیاد نظاممند، و از نظر نحوه اجرا، اکتشافی بر مبنای رویکرد استقرایی میباشد. جامعه آماری متشکل از کارآفرینان آموزشی، سیاست‌‌گذاران کارآفرینی آموزشی و اساتید حوزه کارآفرینی از7 دانشگاه برتر کشور (دانشگاههای تربیت مدرس، تهران، صنعتی شریف، شهید بهشتی، فردوسی مشهد، صنعتی امیرکبیر، اهواز) بودند. به منظور انتخاب نمونه، از رویکرد آگاهانه هدفمند استفاده گردید و به شیوه گلوله برفی اقدام به نمونه‌‌گیری شد. انجام مصاحبه براساس مفاد شیوه‌‌نامه به مدت 30 تا 60 دقیقه انجام شد. نمونه‌‌گیری تا حد اشباع نظری انجام شده و نهایتاً با 15 نفر مصاحبه صورت گرفت. برای جمع‌‌آوی دادهها از روش کتابخانه‌‌ای (سندکاوی) و روش میدانی (مصاحبه) استفاده شد. به منظور تعیین اعتبار یافته‌‌ها از سه روش کثرت‌گرایی شامل بازآزمون روش انجام کار، آزمون قابلیت اطمینان بین کدگذاران و استفاده از مصاحبه‌شوندگان جدید، برای آزمون قابلیت اطمینان مدل استفاده شد. در نهایت برای تحلیل دادهها از فن کدگذاری نظری طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی استفاده شد. یافته‌‌ها: مدل کارآفرینی آموزشی در دانشگاه‌‌ها و موسسات آموزش عالی ایران دارای 108 مقوله فرعی (مفهوم) و 17 مقوله اصلی میباشد که مقوله محوری مدل، کارآفرینی آموزشی در دانشگاههای ایران است. عوامل زمینه‌‌ساز شامل آموزش، اعضای هیأت علمی و فرهنگ‌‌سازی؛ عوامل علّی شامل ویژگی‌‌های فردی، حمایت دولت و ساختار اقتصادی؛ عوامل مداخله‌‌گر شامل نظام آموزش عالی و کاربرد فناوری‌‌های نوین؛ راهبردها شامل بازتعریف رشته آموزش در دانشگاه، تجاری‌‌سازی آموزش، رهبری و مشاوره کارآفرینانه و سیاست‌‌گذاری پرورش دانشجو، و نهایتاً پیامدها شامل رشد و توسعه کشور، تحقق اهداف نظام آموزش عالی، رفاه اجتماعی، وپویایی اجتماعی بودند. نتیجه‌‌گیری: نتایج بدست آمده بیانگر آن است که برای کارآفرینی آموزشی در دانشگاه‌‌ها، بایستی با یک دید کلان به موضوع نگریست و کل مدل بدست آمده را مدنظر داشت. نمی‌‌توان انتظار داشت کارآفرینی در دانشجویان افزایش یابد، ولی همه جنبه‌‌های بدست آمده را مورد مداقه قرار نداد. برخی عوامل تشکیل‌دهنده مدل مناسب کارآفرینی آموزشی در دانشگاه‌‌ها، زمینه‌‌ساز حادث شدن کارآفرینی آموزشی هستند، برخی بوجود آورنده آن بوده، و در این بین عواملی نیز مخل هستند، برای تحقق این موضوع باید راهبردهای اساسی شناسایی و پیاده‌‌سازی شوند تا نهایتاً با توجه به عوامل مختلف و اجرای راهبردها، پیامدها و نتایج مثبت کارآفرینی آموزشی بدست آید. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| الگوی نظاممند؛ کارآفرینی‌‌آموزشی؛ نظریه داده‌بنیاد؛ دانشگاه‌‌ها؛ موسسات آموزش عالی ایران؛ رشته آموزش | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Educational Entrepreneurship Model in Universities and Higher Education Institutions in Iran | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Touhid ShirAlipoor1؛ Hoda Sadat Mohseni Sohi2؛ Jafar Garhami3 | ||
| 1P.hD., Student, Educational management, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran | ||
| 2Assistant Professor, Department of Educational Administration and Planning, Faculty of Education and Psychology, Al-Zahra University, Tehran, Iran | ||
| 3Assistant Professor, Department of Educational Management, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| Purpose: One of the distinctive features of successful universities today is their entrepreneurial characteristics, and the absence of this in Iran's higher education system is quite noticeable and tangible. Currently, the universities in the country are facing numerous challenges, including graduate unemployment, brain drain, inadequate student skill training, student demotivation, a quantitative increase in students without a corresponding increase in quality, and limited interaction between the industry and the university. The root of these issues can be attributed to the low level of investment and insufficient focus on various dimensions of entrepreneurship. There is also a tendency to prioritize theoretical knowledge over scientific and practical knowledge, and a lack of emphasis on fostering creativity and innovative abilities in learners. A review of the country's macro policies also reveals that the incorporation of entrepreneurship into educational systems has long been a concern. However, in practice, we have observed a lack of emphasis on this issue by universities. Therefore, the present research was conducted to identify the elements of the educational entrepreneurship model in universities and higher education institutions in Iran and to present a conceptual model. Method: The current research is applied in terms of its purpose. In terms of data, it is qualitative and based on systematic database theory. In terms of implementation, it is exploratory and based on an inductive approach. The statistical population consists of educational entrepreneurs, educational entrepreneurship policy makers, and entrepreneurship professors from 8 top universities in the country: Tehran University, Tarbiat Modares University, Sharif University, Amir Kabir University of Technology, Shahid Chamran University of Ahvaz, Isfahan University of Technology, Shahid Beheshti University, and Kerman University of Art. In order to select the sample, a purposeful and conscious approach was used, and sampling was done using the snowball method. The interview was conducted in accordance with the guidelines for 30 to 60 minutes. Sampling was conducted until theoretical saturation was reached, and ultimately, 15 people were interviewed. To collect data, the library method (scanning) and the field method (interview) were used. To assess the validity of the findings, three pluralistic methods were employed to test the reliability of the model. These methods included retesting the work process, conducting a reliability test among the coders, and interviewing new participants. Finally, for data analysis, the theoretical coding technique was used in three stages: open coding, central coding, and selective coding. Findings: The results obtained indicate that a macro view is necessary for educational entrepreneurship in universities, considering the entire model. It cannot be expected that student entrepreneurship will increase if not all aspects are studied. Several factors contribute to the development of an effective model of educational entrepreneurship in universities. Some factors serve as the foundation for educational entrepreneurship, while others act as catalysts for its emergence. Additionally, there are factors that impede its progress. In order to address this issue, it is essential to identify and implement basic strategies. By considering various factors and implementing these strategies, positive outcomes and results in educational entrepreneurship can be achieved. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Systematic Model, Educational Entrepreneurship, Data Base Theory, Universities, Higher Education Institutions in Iran, Education | ||
| مراجع | ||
|
آهنچیان. م.ر.، قرونه، د. (1398). کارآفرینی آموزشی. تهران: سمت، پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی.
اعلامی، ف.، رضایی‌‌زاده، م. (1396). کارآفرینی آموزشی، اصول، مبانی و مصادیق. تهران: انتشارات علم استادان.
اعلامی، ف.، سایه‌‌وند، ز. (1399). کارآفرینی آموزشی: فرصتها و چالش‌ها. گزیده مدیریت، 21(216).
اکبری، ت.، هاشمی، ج.، جاویدپور، م.، متولی کسمایی، م. (1399). تبیین تأثیر شبکه‌های اجتماعی مجازی بر سبک زندگی جوانان (مورد مطالعه: جوانان شهر اردبیل). پژوهش‌های ارتباطی، شماره 103.
حاجی‌‌میررحیمی، س.د.، مخبر دزفولی، ع.، غلامی، ح.، اکبری، م.، نوروزی، ع. (1394). بررسی راهکارهای توسعه توانمندی‌‌های کارآفرینانه دانشجویان دوره‌‌های علمی کاربردی کشاورزی. تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 46(2). https://doi.org/10.22059/IJAEDR.2015.54887
زلالی، ن.، خسروی‌پور، ب.، زارع، ع. (1394). تنگناها و چالش‌‌های اشتغال دانشآموختگان کشاورزی از دیدگاه مدیران اجرایی. پژوهش مدیریت آموزش کشاورزی، شماره 33. https://doi.org/10.22092/JAEAR.2015.105818
سایه‌‌وند، ز.، اعلامی، ف.، شمس‌‌مورکانی، غ. (1399). شناسایی اکوسیستم کارآفرینی آموزشی: فرصتها و تهدیدهای آن. مدیریت بر آموزش سازمان‌‌ها، 9(1).
سلطان‌زاده، و.، اردلان، م.ر.، قنبری، س. (1398). شناسایی عوامل موثر بر کارآفرینی آموزشی در دانشگاههای دولتی کشور. ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 10(1).
عبدالهی، م.، رحمتی، س.، پرسته، ف. (1399). تاثیر آموزش کارآفرینی آموزشی معلمان بر کارآفرینی دانش‌آموزان دوره اول متوسطه. نوآوری‌های مدیریت آموزشی، 15(3). https://doi.org/20.1001.1.20081138.1399.15.3.4.4
قربانی، ش. (1396). ارائه الگوی تاثیر رهبری هوشمند بر کارآفرینی سازمانی با نقش میانجی فرهنگ سازمانی. پایان‌نامه دکتری مدیریت کارآفرینی. موسسه مدیریت دولتی کرمانشاه.
مرادیان، پ.، سلیمی، م.، جهانیان، ر. (1399). شناسایی عوامل توسعه کارآفرینی آموزشی در نظام آموزش عالی. آموزش علوم دریایی، 7(21).
ملاعلیا، م. (1397). مبانی کارآفرینی: دوره‌‌های کاردانی و کارشناسی دانشگاه‌‌ها. تهران: نشر سخنوران.
موسوی، م،. شبگو منصف، م. (1397). بررسی نقش دانش فنی در تشخیص و بهره‌برداری از فرصت‌های کارآفرینانه. رویکردهای پژوهشی نوین در مدیریت و حسابداری، شماره 5.
| ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 727 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 288 |
||