مدل‌یابی معادلات ساختاری رابطه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی با پذیرش یادگیری الکترونیکی در دوره پاندمی کووید-19 (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه هنر اسلامی تبریز) | ||
| علوم و فنون مدیریت اطلاعات | ||
| مقاله 3، دوره 10، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 61-88 اصل مقاله (3.58 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/stim.2022.8492.1839 | ||
| نویسندگان | ||
| رحیم شهبازی* 1؛ ابوالفضل قاسم زاده2؛ نصرت مهری3؛ مجید داداش زاده4 | ||
| 1دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران | ||
| 2استاد، گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران. | ||
| 3کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران. | ||
| 4دکتری، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران. | ||
| چکیده | ||
| هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی با پذیرش یادگیری الکترونیکی دانشجویان براساس مدل‌یابی معادلات ساختاری انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از لحاظ روش توصیفی-پیمایشی مبتنی بر مدل‌یابی معادلات ساختاری است. جامعه آماری پژوهش شامل دانشجویان دانشگاه هنر اسلامی تبریز (2743) در سال 1399 بود که 371 نفر از آنها به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. پایایی پرسشنامه‌‌های سواد رسانه‌ای، سواد اطلاعاتی، و پذیرش یادگیری الکترونیکی از طریق ضریب آلفای کرونباخ محاسبه شده و مقادیر آنها به ترتیب 83/0، 93/0، 95/0 به دست آمد. داده‌ها با استفاده از آزمون ضریب همبستگی پیرسون و مدل‌یابی معادلات ساختاری تجزیه و تحلیل گردیدند. یافته‌ها: یافته های پژوهش نشان داد وضعیت پذیرش یادگیری الکترونیکی دانشجویان دارای میانگین 13/3 و اندکی بالاتر از متوسط است. میانگین سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی دانشجویان هنر اسلامی تبریز نیز به ترتیب 37/3 و 23/3 بدست آمد. بین سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی با پذیرش یادگیری الکترونیکی دانشجویان رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. یافته‌ها نشان داد مدل مفهومی ارائه شده در خصوص رابطه بین سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی با پذیرش یادگیری الکترونیکی دانشجویان از برازش خوبی برخوردار است. نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش نشان داد سواد اطلاعاتی و سواد رسانه‌ای دارای نقش پیش‌بین در ارتباط با پذیرش یادگیری الکترونیکی دانشجویان هستند. بنابراین، با تقویت مهارت‌های سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی دانشجویان می‌توان انتظار داشت وضعیت پذیرش یادگیری الکترونیکی آنان نیز بهبود یابد. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| دوره پاندمی کرونا؛ سواد رسانه‌ای؛ سواد اطلاعاتی؛ پذیرش یادگیری الکترونیکی؛ مدل‌یابی معادلات ساختاری؛ دانشجویان؛ دانشگاه هنر اسلامی تبریز | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Structural Equation Modeling of the Relationship between Media Literacy and Information Literacy with the Acceptance of E-Learning during the COVID-19 Pandemic Period (Case Study: Students of Tabriz Islamic Art University) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Rahim Shahbazi1؛ Abolfazl Ghasemzadeh2؛ Nosrat Mehri3؛ Majid Dadashzadeh4 | ||
| 1Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Madani University of Azerbaijan, Tabriz, Iran | ||
| 2Professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Madani University of Azerbaijan, Tabriz, Iran. | ||
| 3Master's degree, Department of Knowledge and Information Science, Faculty of Educational Sciences and Psychology, Shahid Madani University of Azerbaijan, Tabriz, Iran. | ||
| 4Ph.D., Faculty of Educational Sciences and Psychology, Allameh Tabataba'i University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Purpose: This research aimed to investigate the relationship between media literacy and information literacy with students' acceptance of e-learning using structural equation modeling. Method: The current research is applied in nature, employing a descriptive survey based on structural equation modeling. The statistical population of the study comprised all students of Tabriz Islamic Art University (2743), from which 371 were selected through stratified random sampling. The reliability of the questionnaires on media literacy, information literacy, and e-learning acceptance was assessed using Cronbach's alpha coefficient, yielding values of 0.83, 0.93, and 0.95, respectively. Data analysis was conducted using Pearson's correlation coefficient test and structural equation modeling. Findings: The findings of the research show that the students' e-learning acceptance status has an average of 3.13, slightly higher than the average. The average media literacy and information literacy of Tabriz Islamic Art University students are 3.37 and 3.23, respectively. There is a positive and significant relationship between media literacy and information literacy with students' acceptance of e-learning. The findings indicate that the conceptual model presented regarding the relationship between media literacy and information literacy fits well with students' acceptance of e-learning. By providing training courses to enhance media literacy and information literacy skills among students, their acceptance of electronic learning can be increased. Conclusion: Information literacy and media literacy play predictive roles in students' acceptance of e-learning. Strengthening students' media literacy and information literacy skills is expected to enhance their acceptance of e-learning. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Coronavirus Pandemic Period, Media Literacy, Information Literacy, E-learning, Tabriz Islamic Art University | ||
| مراجع | ||
|
اردلان، م.ر.، عبدالملکی، ج.، احمدی، م.، حیدری سورشجانی، ن.، امانی، م. (1399). نقش سواد اطلاعاتی در یادگیری مادام‌العمر معلمان مدارس. اندیشه‌های نوین تربیتی، 16(3): 144-117.
اسکندری، ح.، تقی‌زاده، ع. (1395). سواد رسانه‌ای: برنامه درسی مغفول در آموزش عالی. فناوری برنامه درسی، 1(1): 1-17. اسمعیل پونکی، ا.، اسمعیلی گیوی، م.ر.، فهیم‌نیا، ف. (1395). بررسی رابطه سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی دانشجویان علوم ارتباطات و علم اطلاعات و دانش‌شناسی. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، 32(2): 581-604.
اسمعیل پونکی، ا.، اسمعیلی‌گیوی، م.ر.، فهیم‌نیا، ف. (1394). سواد رسانه‌ای و سواد اطلاعاتی و تاثیر آنها بر قابلیت‌های کارآفرینی. تعامل انسان و اطلاعات، 2(4): 64-76.
اشرفی‌ریزی، ح.، حسن‌زاده، د.، کاظم‌پور، ز. (1393). میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان براساس شاخص‌های سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی یونسکو. مدیریت اطلاعات سلامت، 11(4): 424-434. ایرانپور، پ. (1389). میزان سواد رسانه‌ای و نقش آن در استفاده از رسانه‌های تعاملی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم ارتباطات اجتماعی. دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه علامه طباطبائی تهران.
بابایی‌راد، ب. (1387). سواد رسانه‌ای و گسترش توسعه انسانی در سواد رسانه‌ای. تهران: پژوهشکده تحقیقات استراتژیک، مجمع تشخیص مصلحت نظام.
بازرگان، ک. (1400). رابطه آمادگی دانشجویان برای یادگیری الکترونیکی با عملکرد تحصیلی و رضایت آنان از تجربه یادگیری. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، ۲۷(۳): ۱۴۱-۱۱۳.
بدری، ر.، مصرآبادی، ج.، پلنگی، م.، فتحی، ر. (1391). ساختار عاملی پرسشنامه فرسودگی تحصیلی با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی در دانش‌آموزان متوسطه. اندازه‌گیری تربیتی، 2(7): 188-171.
بساطی، م.، رحیمی پاطاق، ا. (1394). بررسی رابطه سواد رسانه‌ای با آموزش و یادگیری الکترونیکی. در: دومین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی، دانشگاه تربت حیدریه.
پریرخ، م. (1386). آموزش سواد اطلاعاتی: مفاهیم، روش‌ها و برنامه‌ها. تهران: کتابدار.
جعفرپور، م. (1391). مدلی برای پذیرش یادگیری الکترونیکی در دانشگاه‌های ایران. مطالعات مدیریت فناوری اطلاعات، 1(1): 91-121.
حاجی، ج.، محمدی مهر، م.، محمدی‌آذر، ح. (1400). بازنمایی مشکلات آموزش در فضای مجازی با استفاده از برنامه شاد در دوره پاندمی کرونا: یک مطالعه پدیدارشناسی. فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 11(3): 153-174. حبیبی، آ.، عدن‌ور، م. (1396). مدل‌یابی معادلات ساختاری و تحلیل عاملی. تهران: سازمان انتشارات جهاد دانشگاهی.
حبیبی، ح.، خدایاری شوطی، س. (1394). ارتباط سواد اطلاعاتی و دسترسی به امکانات با نگرش به یادگیری الکترونیکی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی ارومیه. مجله ایرانی آموزش در علوم پزشکی، 15(1): 1-8.
حسینی پاکدهی، ع.ر.، شبیری، ح. (1396). آموزش سواد رسانه‌ای در فضای مجازی. مطالعات رسانه‌های نوین، 3(9): 76-39.
خراسانی، ا.، عبدالملکی، ج.، زاهدی، ح. (1390). عوامل موثر بر پذیرش یادگیری الکترونیکی در بین دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران براساس پذیرش مدل فناوری (TAM). مجله آموزش پزشکی ایرانی، 11(6): 664-673.
خطیب زنجانی، ن.، عجم، ع.ا.، بادنوا، ص. (1396). رابطه آمادگی خودراهبری یادگیری با پذیرش یادگیری الکترونیکی و پیشرفت تحصیلی دانشجویان، مرکز تحقیقات مراقبت‌های پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ایران. پرستاری ایران، 30(106): 11-22.
درتاج، ف.، رجبیان ده زیره، م.، آزاد الله‌کرمی، آ. (1400). بررسی نقش سواد رسانه ای در پیش بینی نگرش نسبت به یادگیری الکترونیکی دانشجویان و اساتید در ایام کرونا. پژوهش در نظام‌های آموزشی، 15(55): 97-85.
رجب‌پور، ا.، بابا احمدی، س. (1392). تعیین درجه آمادگی پذیرش یادگیری الکترونیکی در دانشگاه خلیج فارس. مطالعات مدیریت فناوری اطلاعات، 2(5): 19-40.
رزاقی، م.، قلاوندی، ح.، حسنی، م. (1401). بررسی پیشایند‌ها و پیامد‌های پذیرش یادگیری الکترونیکی در اهداف آموزشی و پژوهشی دانشجویان. مدیریت بر آموزش سازمان‌ها، ۱۱(۲): ۱۸۵-۱۵۷.
رضایی، ع.م. (1399). ارزشیابی از آموخته‌های دانشجویان در دوران کرونا: چالش‌ها و راهکارها. روانشناسی تربیتی، 16(55): 179-214.
رهبر کرباسدهی، ا. (1400). تأثیر کرونا ویروس ۲۰۱۹ بر دانش‌آموزان با نیازهای ویژه. مجله دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، 29(5): ۳۶۹۷-۳۶۹۳.
رهبر کرباسدهی، ف.، رهبر کرباسدهی، ا. (1400). آموزش مجازی دانش‌آموزان طی همه‌گیری کرونا ویروس ۲۰۱۹: معضلات و راهکارها. مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی یزد، ۱۶(۳): ۲۲۵-۲۲۴.
زارعی، ع.، جوادی‌پور، م. (1400). مشکلات یادگیری الکترونیکی در دانشگاه تهران از دیدگاه دانشجویان به واسطه شیوع ویروس کرونا. مدیریت و برنامه‌ریزی در نظام‌های آموزشی، 14(2): 313-342.
زاهد بابلان، ع.، رجبی، س. (1390). بررسی وضعیت سواد اطلاعاتی دانشجویان. فن‌آوری آموزش، 5(4): 309-317.
زردشتیان، ش.، عباسی، ه.، خانمرادی، س. (1396). اثر سواد رسانه‌ای بر قابلیت‌های کارآفرینی با نقش میانجی سواد اطلاعاتی در دانشجویان علوم ورزشی. مدیریت ارتباطات در رسانه‌های ورزشی، 5(18): 41-54.
زمان‌پور، ع.، خانی، م.ح.، مرادیانی، خ. (1392). تاثیر اضطراب کامپیوتر بر نگرش به یادگیری الکترونیکی: نقش واسطه‌ای نگرش و خودکارآمدی کامپیوتر و اینترنت. روانشناسی تربیتی، 9(28): 77-98.
زمانی، ع. (1382). استانداردهای سواد اطلاعاتی. پردازش و مدیریت اطلاعات، 19(1-2): 34-41.
شجاعی، م.، امیرپور، م. (1391). بررسی وضعیت سواد رسانه‌ای دانشجویان خراسان شمالی در جامعه اطلاعاتی. جامعه‌شناسی مطالعات جوانان، 3(7): 43-56.
شریفی رهنمو، م.، سراجی، ف.، شریفی رهنمو، س. (1397). نیازهای سواد رسانه‌ای دانشجویان دوره کارشناسی. مطالعات برنامه درسی آموزش عالی، 9(18): 93-71.
شریفی، ا.، اسلامیه، ف. (1390). ارزیابی استانداردهای سواد اطلاعاتی دانشجویان و رابطه آن با گرایش به یادگیری الکترونیکی. فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 2(2): 35-53.
شمسی، م. (1399). سواد بهداشتی و شیوع کوید 19. پایش، 19(2): 224-223.
صیفوری، و.، غفاری، س. (1390). سواد اطلاعاتی دانشجویان سال آخر دوره کارشناسی دانشگاه رازی کرمانشاه. نظام‌ها و خدمات اطلاعاتی، 1(1): 95-108.
طیب‌نیا، و. (1385). بررسی سواد اطلاعاتی دانشجویان تحصیلات تکمیلی دانشکده اقتصاد علامه طباطبایی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم کتابداری و اطلاع‌رسانی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات تهران.
علی‌نژاد، م.، سرمدی، م.ر.، زندی، ب.، شبیری، س.م. (1390). سطح سواد اطلاعاتی و نقش آن در فرایند آموزش یادگیری الکترونیکی دانشجویان. تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، ۱۷(۲): ۳۷۱-۳۳۷.
فتحی واجارگاه، ک.، پرداختچی، م.ح.، ربیعی، م. (1390). ارزشیابی اثربخشی دوره‌های آموزش مجازی در نظام آموزش عالی ایران. فن آوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 1(4): 5-21.
فلسفی، غ.ر. (1393). بررسی رابطه سواد رسانه‌ای با سبک زندگی مورد مطالعه: نوجوانان 15 تا 18 ساله دبیرستانی منطقه شش تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق.
قاسمی، م.، صالحی، ک. (1396). آسیب‌شناسی موانع و چالش‌های فعالیت اعضای هیأت علمی جدید الاستخدام. آموزش عالی ایران، ۹(۲): ۱۰۳-۸۱.
قاسمی، و. (1389). مدل‌سازی معادله ساختاری در پژوهش‌های اجتماعی. تهران: جامعه‌شناسان.
قربانی، م.ر.، نیوشا، ب.، شاطریان، ف. (1395). ساخت و هنجاریابی آزمون سواد رسانه‌ای جوانان شهر تهران. پژوهش‌های ارتباطی، 23(88): 98-73.
کمالی‌پور، م.، آزاد، م.، اشکانی، ن.، اسماعیل‌زاده، ز. (1396). بررسی میزان سواد رسانه‌ای و اطلاعاتی دانشجویان دانشکده‌های پیراپزشکی، پرستاری، مامایی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان. اطلاع‌رسانی پزشکی نوین، 3(1): 33-47.
محمدزاده، م.، موسوی، م.، پویا، م. (1393). تحلیل نگرش و عوامل تشویق‌کننده اعضای هیأت علمی و مدرسان دانشگاه پیام نور درباره یادگیری الکترونیکی. پژوهشنامه پردازش و مدیریت اطلاعات، ۳۰(۲): ۴۶۶-۴۴۳.
محمدی، ف.، شاکری، ص.، اکبری، س. (1391). سنجش سطح سواد اطلاعاتی مراجعه‌کنندگان سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران براساس استانداردهای ACRL. نظام‌ها و خدمات اطلاعاتی، 1(2): 85-96.
مصطفوی، ز.، کمال خرازی، ع.ن.، نارنجی، ف. (1395). بررسی میزان تعامل دانشجویان در محیط یادگیری الکترونیکی. پژوهش‌های آموزش و یادگیری، 13(1): 21-36.
ملکی، م.، قلعه‌ای، ع.، موسوی، ا. (1391). بررسی میزان آمادگی دانشجویان دانشگاه ارومیه برای شرکت در یادگیری الکترونیکی. دانش‌شناسی، 5(18): 123-142.
منصوریان، ی. (1390). سواد اطلاعاتی. دانشنامه ایرانی برنامه درسی. قابل دسترس در: www.daneshnamehicsa.ir
میری، ا.، چشمه سهرابی، م. (1390). بررسی سواد اطلاعاتی دانشجویان سال آخر کارشناسی دانشگاه علم و صنعت ایران واحد اراک در محیط دیجیتال. دانش‌شناسی، 4(13): 65-76.
نیازی، ل.، زارعی زوارکی، ا.، علی‌آبادی، خ. (1395). تاثیر برنامه آموزش سواد رسانه‌ای مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر میزان آگاهی دانش‌آموزان. مطالعات رسانه‌های نوین، 2(7): 119-156.
هرینگتون، د. (1391). تحلیل عاملی تاییدی. ترجمه م. مقدم، ش. واحدی، پ. قادری‌پاکدل. تبریز: انتشارات دانشگاه تبریز.
هومن، ح.ع. (1396). شناخت روش علمی در علوم رفتاری. تهران: سمت.
یزدانی، ف. (1391). طراحی ابزاری برای سنجش سواد اطلاعاتی دانشجویان دانشگاه پیام نور استان همدان. فناوری اطلاعات و ارتباطات در علوم تربیتی، 2(4): 29-52. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 520 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 120 |
||