بررسی ارتباط بین رفتار شهروندی سازمانی با تبادل رهبر- عضو و حمایت ادارک شده سرپرست: مطالعه موردی کتابخانههای عمومی استان کردستان | ||
| علوم و فنون مدیریت اطلاعات | ||
| مقاله 8، دوره 10، شماره 1، فروردین 1403، صفحه 209-238 اصل مقاله (3.37 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/stim.2021.7147.1618 | ||
| نویسندگان | ||
| علی اکبر خاصه1؛ سحر ناصری2؛ فرامرز سهیلی1؛ مهری شهبازی* 3 | ||
| 1دانشیار، گروه علم اطلاعات و دانششناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| 2دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علم اطلاعات و دانششناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران. | ||
| 3استادیار گروه علم اطلاعات و دانششناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی ارتباط بین رفتار شهروندی سازمانی با تبادل رهبر- عضو و حمایت ادارک شده سرپرست در میان کارکنان کتابخانههای عمومی استان کردستان است. روش: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش گردآوری دادهها توصیفی، و از نوع پیمایشی است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه کارکنان کتابخانههای عمومی استان کردستان (99 نفر) بوده، و نمونه‌گیری به روش سرشماری انجام شد. جهت گردآوری دادهها از پرسشنامه‌ای متشکل از سه پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی اورگان و کانوسکی (1996)، تبادل رهبر-عضو گرائن و یوهی باین (1995) و حمایت ادراک شده سرپرست روبین (2013) استفاده شد. روایی محتوایی پرسشنامه توسط پنج نفر از متخصصین حوزه مورد بررسی تأیید گردید، و پایایی آن از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب در هر بخش برابر با 785/0، 845/0 و 938/0 به‌‌دست آمد. سپس، با استفاده از روش‌های آمار توصیفی، توزیع فراوانی و آمار تحلیلی آزمون کولموگروف-اسمیرنوف، ضریب همبستگی پیرسون و اسپیرمن، ضریب همبستگی جزئی، آزمون سوبل، تی دونمونه‌‌ای مستقل و من-ویتنی به تحلیل دادهها پرداخته شد. یافته‌‌ها: بین هر پنج بعد رفتار شهروندی سازمانی با تبادل رهبر-عضو و حمایت ادراک شده سرپرست، رابطه مثبت و معنی‌‌داری وجود دارد. همچنین، حمایت ادراک شده سرپرست در ارتباط بین تبادل رهبر-عضو و دو بعد نوع‌‌دوستی و تکریم و تواضع، نقش میانجی ایفا می‌‌کند. در نهایت، جنسیت پاسخ‌‌دهندگان با بعد نوع‌‌دوستی در ارتباط بود. نتیجه‌‌گیری: این احتمال وجود دارد که کارکنان رفتار شهروندی سازمانی را در پاسخ به حمایت درک‌شده سرپرست انجام دهند، و نه به عنوان ابزاری برای گرفتن پاداش. به بیان دیگر، کارکنان به‌‌دلیل احساس رضایت از حمایت‌‌های سرپرست خود، رفتار شهروندی سازمانی را بروز می‌‌دهند. از سوی دیگر، فقط نقش سرپرست نیست که باعث تقویت رفتار شهروندی سازمانی در محیط کار می‌‌شود، بلکه رفتار شهروندی سازمانی یک تلاش تیمی است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| استان کردستان؛ تبادل رهبر-عضو؛ حمایت ادارک شده سرپرست؛ رفتار شهروندی سازمانی؛ کتابخانههای عمومی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The relationship between Organizational Citizenship Behavior with Leader-Member Exchange and Perceived Supervisor Support in Kurdistan Public Libraries | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Akbar Khasseh1؛ Sahar Naseri2؛ Faramarz Soheili1؛ Mehri Shahbazi3 | ||
| 1Associate Professor, Department of Knowledge and Information Science, Payam Noor University, Tehran, Iran. | ||
| 2Master's student, Department of Knowledge and Information Science, Payam Noor University, Tehran, Iran. | ||
| چکیده [English] | ||
| Purpose: The purpose of this study is to determine the relationship between organizational citizenship behavior, leader-member exchange, and perceived supervisor support among employees of public libraries in Kurdistan province. Method: The present research method is a survey type in terms of practical purpose and data collection method. The statistical population of this study includes all employees of public libraries in Kurdistan province, totaling 99 people, which was determined using the census method due to the small population size. Three standard questionnaires were utilized to collect data on Organizational Citizenship Behavior (Kanuski, 1996), Leaders-Member Exchange (Gran and Joey Bain, 1995), and perceived support for the Supervisor (Rubin, 2013). The content validity of the questionnaire was confirmed by five professors of information science, and the reliability was assessed using Cronbach's alpha, resulting in values of 0.785, 0.845, and 0.938. Data analysis was conducted using statistical coefficients such as correlation coefficient and multiple linear regression in SPSS software version 22. Findings: The findings showed a significant relationship between leader-member exchange and all five dimensions of organizational citizenship behavior, as well as the perceived support of the supervisor. Additionally, a significant relationship was found between the perceived support of the supervisor and organizational citizenship behavior. The perceived support of the supervisor was identified to play a mediating role in the relationship between leader-member exchange and the dimensions of altruism, respect, and humility. Lastly, the gender of the respondents was found to be related to the altruistic dimension. Conclusion: Based on the results obtained, it can be said that employees are more likely to engage in organizational citizenship behavior in response to perceived support from the supervisor rather than as a tool for rewarding. In other words, employee's express organizational citizenship behavior because they feel satisfied with the support of their supervisor. What is certain is that it is not only the role of the supervisor that strengthens the behavior of organizational citizenship in the workplace; organizational citizenship behavior is a team effort. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Organizational Citizenship Behavior, Leader–member Exchange, Perceived Supervisor Support, Public libraries | ||
| مراجع | ||
|
اسعدی، م.، ندافی، غ.، شفیعی، م. (1390). بررسی ارتباط بین هوش هیجانی و رفتار شهروندی سازمانی در کتابداران کتابخانههای عمومی (مورد: کتابخانههای عمومی شهرستان یزد). کتابداری و اطلاع‌‌رسانی، 14(1): 125-153.
ایرجی‌نقندر، ر.، حمیدی، م. (1392). ارتباط درک حمایت سازمانی با رفتار شهروندی سازمانی کارکنان اداره‌کل ورزش و جوانان استان مازندران. مطالعات مدیریت ورزشی، 5(21): 81-96.
بختی، م.، ترابی، م.، قلی‌پور، آ. (1390). رفتارهای شهروندی سازمانی به عنوان متغیر میانجی میان حمایت سازمانی ادراک شده و سرمایه اجتماعی. مطالعات مدیریت بهبود و تحول، 21(66): 25-42.
بهارلو، م.، بشلیده، ک.، هاشمی شیخ‌شبانی، س.ا.، نعامی، ع. (1393). بررسی رابطۀ الگوی تبادل رهبر-عضو و رفتار شهروندی سازمانی: نقش واسطه‌‌ای توانمندسازی روانشناختی و تعهد سازمانی. مدیریت فرهنگ سازمانی، 12(1): 1-19. https://doi.org/10.22059/jomc.2014.50180 جهانبخش گنجه، ص.، دارمی، ز.، جهانبخش گنجه، س.، نوری، ا. (1394). رابطه مشارکت در تصمیم‌گیری و حمایت ادراک شده سرپرست بر رفتارهای شهروندی سازمانی در میان کارکنان، با توجه به نقش میانجی‌گر عدالت رویه‌‌های و توزیعی ادراک شده. جامعه‌‌شناسی کاربردی، 26(3): 209-225.
خزائی کوهپر، ز. (1397). بررسی ارتباط بین «رفتار شهروندی سازمانی» و «تبادل رهبر-عضو» در بین کتابداران شاغل در سطح کتابخانههای عمومی استان مازندران. پایان‌‌نامه کارشناسی ارشد. گروه علم اطلاعات و دانششناسی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌‌شناسی، دانشگاه پیام‌‌نور واحد تنکابن.
رضائی‌منش، ب.، قربانی‌پاجی، ع. (1396). تأثیر عوامل استرس‌‌زا شغلی با رفتار شهروندی سازمانی با نقش میانجی حمایت سازمانی ادراک شده. مطالعات مدیریت (بهبود و تحول)، 26(86): 25-60.
https://doi.org/10.22054/jmsd.2017.8442
سیدنقوی، م.ع.، جعفری فارسانی، ج. (1389). رابطه بین کیفیت ادراک شده در سبک رهبری رهبر-عضو و رفتار شهروندی سازمانی. پژوهش و برنامه‌‌ریزی در آموزش عالی، 16(2): 115-126.
طهماسبی، م.، صالحی، م.، قلتاش، ع. (1394). رابطه بین حمایت سازمانی و خودکارآمدی شغلی با رفتار شهروند سازمانی کارکنان. رهیافتی نو در مدیریت آموزشی، 6(24): 81-93.
گل‌پرور، م.، جوادیان، ز.، حسین‌زاده، خ. (1390). الگوی ساختاری قرارداد روانی، عدالت سازمانی، رهبری اخلاقی، مبادله رهبر عضو و حمایت سازمانی. تازه‌‌های روان‌‌شناسی صنعتی سازمانی، 2(7): 21-32.
مرادی، م.، حکیمی، ا. (1397). بررسی تأثیر ارزش‌‌های اسلامی بر رفتار شهروندی سازمانی با نقش روابط رهبر- عضو و تعهد سازمانی. مدیریت سلامت، 26(4): 159-182.
مطلبی سراجی، ن.، علیزاده، م. (1392). بررسی تأثیر جنسیت بر رفتار شهروندی سازمانی و تعهد سازمانی کارکنان هتل‌‌های استان مازندران. در: دومین کنفرانس بین‌‌المللی مدیریت، کارآفرینی و توسعه اقتصادی. قم: دانشگاه پیام‌‌نور.
نادی، م.ع.، مشفقی، ن.، اکبری کوشکچه، ف. (1395). تأثیر پاداش و رفتار ارادی بر حمایت سازمانی ادراک شده، تبادل رهبرـ عضو، رفتار شهروندی سازمانی، تعهد عاطفی و عملکرد وظیفۀ کارکنان ستادی آموزش و پرورش شهر اصفهان. دانش و پژوهش در روان‌‌شناسی و کاربردی، 17(3): 90-101.
نوروزی سیدحسینی، ر. (1391). اثر حمایت سازمانی ادراک شده بر تعهد سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی کارکنان ادارات تربیت بدنی. مدیریت ورزشی، 4(15): 87-103. https://doi.org/10.22059/jsm.2013.29833
نوری، ع. (1387). بررسی تأثیر نقش واسط رفتار شهروندی سازمانی بر کیفیت خدمات (مورد مطالعه: هتل پنج ستاره پارس). پایان‌‌نامه کارشناسی‌‌ارشد. گروه مدیریت، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه فردوسی مشهد.
همتی‌نژاد طولی، م.، حمیدی، م.، اللهیاری، م. (1391). رابطه حمایت سازمانی ادراک شده با رفتار شهروندی سازمانی در کارشناسان آکادمی ملی المپیک و پارالمپیک ایران. مدیریت ورزشی، 4(13): 27-43.
https://doi.org/10.22059/jsm.2012.28711
یاسینی، ع.، پناه، ی.، نامدار جویمی، ا. (1398). استراتژی سبک رهبری توزیع شده بر بروز رفتار شهروندی سازمانی در سطح گروه با نقش میانجی احساس خودکارآمدی و اعتماد در سازمان. مدیریت ارتباطات در رسانه‌‌های ورزشی، 6(23): 77-88. https://doi.org/10.30473/jsm.2019.40630.1265 | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 440 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 101 |
||