تحلیل و مقایسه بینامتنیّت در اشعار ابتهاج، حسین منزوی، شفیعی‌کدکنی و قیصر امین‌پور | ||
| پژوهش های دستوری و بلاغی | ||
| مقاله 2، دوره 10، شماره 17، شهریور 1399، صفحه 43-73 اصل مقاله (1.73 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/jls.2020.5958.1256 | ||
| نویسندگان | ||
| سونیا حسن دایی1؛ سیف الدین آب برین* 2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه | ||
| 2استادیار زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه | ||
| چکیده | ||
| بینامتنیّت از تئوری‌های جدید در متن‌شناسی ادبی است. طبق این نظریه، هیچ متنی مستقل نیست و متون همواره در رابطۀ بینامتنی با هم هستند و در درون یک ساختار، با هم گفتگو دارند. کشف رابطه بینامتنی، در خوانش متن و معنایابی، اهمیّتی ویژه دارد. شاعران معاصر زبان فارسی نیز رابطۀ بینامتنی گسترده‌ای با متون و اشعار گذشته دارند و هر کدام در چارچوب خاصی به رابطۀ بینامتنی با گذشتگان و معاصران پرداخته‌اند. در پژوهش حاضر، رابطۀ بینامتنی ابتهاج، منزوی، شفیعی‌کدکنی و امین‌پور، به صورت مقایسه‌ای مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. برای این منظور، نخست، رابطۀ بینامتنی همزمانی و درزمانی این شاعران، مورد پژوهش قرار گرفته و کم و کیف رابطۀ بینامتنی درزمانی و همزمانی این شاعران آشکار خواهد شد. در گام دوم، اشعار این شاعران از جهت صریح بودن، غیر صریح بودن و ضمنی بودن بینامتنیّت و شیوه‌هایی که هر کدام در اشاره به پیشامتن‌ها برگزیده‌اند، مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در پایان نیز، دخالت جهان‌بینی هر کدام از این شاعران در حوزۀ روابط بینامتنی با شاعران و متون گذشته به شکلی مقایسه‌ای مورد مطالعه قرار می‌گیرد. روش پژوهش حاضر، توصیفی-تحلیلی است. نتایج پژوهش نشان از رابطۀ گستردۀ بینامتنی درزمانی ابتهاج و منزوی و رابطۀ متعادل درزمانی و همزمانی شفیعی‌کدکنی و قیصر‌امین‌پور دارد. شفیعی‌کدکنی و امین‌پور حساسیّت بیشتری در ذکر منابع بینامتنی، به طرق مختلف داشته‌اند و منزوی و ابتهاج به این امر کم توجّه بوده‌اند. نگرش‌ها و تمایلات فکری هر کدام از این شاعران نیز در روابط بینامتنی آن‌ها موثر بوده‌است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| بینامتنیّت؛ شعر معاصر؛ بینامتنیّت همزمانی و در زمانی؛ شعر سنّتی؛ ذهنیّت و رابطۀ بینامتنی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Comprative survey and analyze of intertexuality between Houshang Ebtehaj, Hossein Monzavi, Muhammad Reza Shafi’i Kadkani and Qeysar Aminpour | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Sonya Hasan Daei1؛ Saifuddin abbarin2 | ||
| 1PhD student in Persian language and literature, Azad University of Urmia | ||
| 2Assistant professor of Persian language and literature department, Azad University of Urmia | ||
| چکیده [English] | ||
| Intertexuality is one of the modern theories in literary Textualization. According this theory there is no free text and texts is always in an intertextual relationship. Each text of is affected by previous texts and at the same time affects the recent texts. Contemporary Persian poets also have a wide intertextual relations with past texts and classic persian poets, and each of them has dealt with intertextual relations with the past within a specific framework and related in the context of worldview. In the present study,with a method descriptive analytic, the intertextual relationship between Ebtehaj, Monzavi, Shafi’i Kadkani and Aminpour has been compared and analyzed. In the beginning, the Diachronic and Synchronic intertextual relationship of these poets has been studied, and in the second step, the frequency of intertextual relationship of these poets with past poets and texts and contemporary texts and poems has been studied and analyzed.the debate about the Three types of intertextuality, implicit, explicit and tacit Intertextuality in there poems. At least, the involvement of each poet's worldview in the field of intertextual relations with poets and past texts has been studied. The results of study show the extensive Diachronic intertextual relationship of Ebtehaj and Manzavi with tradition and the balanced Diachronic and Synchronic relationship between Shafi’i Kadkani and Aminpour at the same time. also the limited range of traditional poets in Ebtehaj and wider poetry in Manzavi, Shafi’i Kadkani and Aminpour. The worldveiw of each of these poets have also been influential in their intertextual relationships. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| persian modern poem, Intertexuality, Diachronic and Synchronic, classic poems, world veiw and Intertexuality | ||
| مراجع | ||
|
قرآن کریم. ابتهاج، هوشنگ.(1385). تاسیان.تهران: کارنامه. _________.(1360). یادگار خون سرو. تهران: توس. _________.(1378). راهی و آهی (منتخب هفت دفتر شعر). تهران: سخن. اسماعیلی، اصغر.(1394). «تأثیر اسرارنامه عطار بر گلشن راز شبستری بر اساس نظریه بینامتنیّت». مطالعات عرفانی کاشان. شمارۀ 21. صص: 34-5. اخوان ثالث، مهدی.(1378). آخرشاهنامه. چاپ چهاردهم. تهران: مروارید. امیری، جهانگیر و رضا کیانی.(1392). «بررسی بینامتنی قرآن کریم و شعر قیصر امین‌پور. مطالعات ادبی متون اسلامی.دورۀ 2. شمارۀ 5. صص: 150-127. امین پور، قیصر.(1390). مجموعه کامل اشعار. چاپ هفتم. تهران: مروارید. ایبرمز، ام.اچ و جفری گلت هارپهام..(1383). فرهنگ توصیفی اصطلاحات ادبی. ترجمۀ سعید سبزیان. تهران: رهنما. آلن، گراهام.(1380). بینامتنیّت. ترجمه پیام یزدانجو. تهران: مرکز. براهنی، رضا.(1371). طلا در مس. 3 جلد. تهران: نویسنده. بهمنی‌مطلق، حجت‌اله.(1396). «آبشخورهای فرهنگی و دینی شعر شفیعی‌کدکنی». سبک‌‌شناسی نظم و نثر فارسی (بهار ادب).سال دهم. شمارۀ دوم. شمارۀ پیاپی 36. صص: 38-19. بیدل دهلوی، عبدالقادر.(1368). دیوان. تصحیح خال محمّد و خلیل‌الله خلیلی. به اهتمام حسین آهی. چاپ دوم. تهران: فروغی. پورنامداران، تقی.(1377). آواز باد و باران. تهران: چشمه. حافظ شیرازی، شمس‌الدین.(1366).دیوان غزلیّات. به کوشش خلیل خطیب رهبر. چاپ چهارم. تهران: صفی علیشاه. خاقانی، افضل‌الدین بدیل.(1382). دیوان. به تصحیح کوشش ضیاء‌الدین سجادی. چاپ هفتم. تهران: زوار. رودکی سمرقندی.(1376). دیوان. تصحیح سعید نفیسی و ی.براگینسکی. تهران: نگاه. سجادی، جعفر.(1373). فرهنگ معارف اسلامی. تهران:کومش. سعدی، مصلح بن عبدالله.(1368). گلستان. تصحیح و توضیح غلامحسین یوسفی. تهران: خوارزمی. شاملو، احمد.(1385). مجموعه اشعار. دفتر یکم. تهران: نگاه. شامی، یحیی.(1944م). شرح المعلّقات العشر. بیروت: دارالفکر العربی. شاهرخی، فرنگیس؛ اسماعیل صادقی و محمّدرضا سنگری.(1397). «بررسی انواع رابطۀ بینامتنی احمد عزیزی و قرآن کریم». کاوش‌نامه.سال نوزدهم. شمارۀ 36. صص: 229-201. شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا.(1376). آیینه‌ای بر ای صداها. چاپ اول. تهران: سخن. _______________.(1384). «نقد ادبی: عرفان، نگاه هنری به الاهیات». بخارا. شمارۀ 43. صص: 34-16. _______________.(1385). هزاره دوم آهوی کوهی. چاپ چهارم. تهران: علمی. _______________.(۱۳۸۶). «سایه، آینه‌دار غم‌ها و شادی‌های عصر ما». نگاه نو. شمارۀ ۷۳. صص: 63-62. _______________.(1390). با چراغ و آینه. تهران: سخن. ______________.(1377). «شعر جدولی آسیب شناسی نسل خردگریز». ایرانشناسی. سال دهم. شمارۀ 39. صص:490-479. شهریار، محمّدحسین.(1387). دیوان. چاپ 31. تهران: زرین و نگاه. عابدی، کامیار.(1381 ). در روشنی باران‌ها. تهران: نادر. عباسی، حبیب‌االله.(1378). سفرنامۀ باران. تهران: روزگار. عطار، فریدالدین.(1360). تذکرة الاولیاء. به تصحیح محمّد استعلامی. چاپ سوم. تهران: زوار. عظیمی، میلاد و عاطفه طیه.(1391). پیر پرنیان اندیش. تهران: سخن. فاعور، علی.(1987م). دیوان فرزدق. الطبعة الأولى. بیروت: دارالکتب العلمیه. فرخزاد، فروغ.(1379). دیوان اشعار.با مقدمه بهروز جلالی. چاپ هفتم. تهران: مروارید. فرخی سیستانی، علی‌بن‌جولوغ.(1371). دیوان. به کوشش سید محمّد دبیرسیاقی. تهران: زوار. منزوی، حسین.(1395). مجموعه اشعار. به کوشش محمّد فتحی. چاپ چهارم. تهران: آفرینش و نگاه. مولوی، جلال‌الدین محمّد.(1376).کلیات شمس. با مقدمۀ بدیع الزمان فروزانفر. تهران: امیرکبیر. _______________.(1390). مثنوی معنوی. به اهتمام رینولد الین نیکلسون. هلند: لیدن. نادرپور، نادر.(1382). مجموعه اشعار. چاپ دوم. تهران: نگاه. نامورمطلق، بهمن.(1386الف). «ترامتنیت، مطالعۀ روابط یک متن با متن‌های دیگر». پژوهشنامۀ علوم انسانی.شمارۀ 56. صص: 98 ـ 83. __________.(1386ب). «بارت و بینامتنیّت». مقالات هم‌اندیشی‌های بارت و دریدا. به کوشش امیرعلی نجومیان. تهران: فرهنگستان هنر. __________.(1390). درآمدی بر بینامتنیّت، نظریه‌ها و کاربردها. تهران: سخن. نیمایوشیج.(1385). درباره هنر شعر و شاعری. به کوشش سیروس طاهباز. چاپ اول. تهران: نگاه. Kristeva, J.(1986). Semiotics: A Critical Science and/or a Critique of Science. In | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 766 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 636 |
||