نمودهای ترس از مرگ در کتاب شعر «مرگ رنگ» سهراب سپهری با تکیه بر نظریۀ تخیّل ژیلبر دوران | ||
| پژوهش های دستوری و بلاغی | ||
| مقاله 11، دوره 10، شماره 17، شهریور 1399، صفحه 269-295 اصل مقاله (1.24 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/jls.2020.5812.1247 | ||
| نویسندگان | ||
| رقیه موسوی* 1؛ ایوب مرادی2 | ||
| 1دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه پیام نور تهران، ایران | ||
| 2استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه پیام نور تهران، ایران | ||
| چکیده | ||
| تخیّل در ساختار منحصربه‌فرد خود تا مرزهایی پیش می‌رود که یک هنرمند را به ابعاد مختلف جهان می‌کشاند. ژیلبر دوران تخیّل را با نمادپردازی و اسطوره توصیف کرده و آن را به منظومه‌های روزانه و شبانه تقسیم کرده‌است. او تمام تصاویر ذهنی بشر را در ترس از گذر زمان منحصر دانسته و معتقد است که تصاویر نمادین در ذهن هنرمند حاصل ترکیب محرکه‌ها، کهن‌الگوها و نمادها هستند. محرکه‌ها همان نیروهایی هستند که با یافتن نمادها و تصویر مخصوص خود سبب تهییج ذهن هنرمند شده تا به سمت و سوی تخیّل سوق داده شود. در این مقاله که با هدف تعیین ساختارهای تخیّل نمادین در کتاب «شعر مرگ» رنگ سپهری و به‌صورت تحلیلی و توصیفی نوشته شده، به تحلیل اشعار این کتاب و یافتن تخیّل نمادین سپهری در نمادهای روزانه و شبانه پرداخته و در پایان نتیجه گرفته‌است که سپهری در کتاب خود بیشتر از منظومه روزانه باارزش گذاری مثبت بهره برده‌است و او شاعری است که با استعانت از عرفانِ شرق، مسیری عروجی و بالارونده در اشعار خود دارد و مخاطب اشعار او از طریق تحلیل نمادین عناصر شعری او پی می‌برد که سهراب سپهری هم‌زمان با ترس از گذر زمان به‌نوعی به استقبال مرگ نیز می‌رود. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تخیّل؛ مرگ؛ ژیلبر دوران؛ سپهری؛ روزانه؛ شبانه | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Signs of Fear of Death in Sohrab Sepehri's book "Death of Color" Based on Gilbert Durand’s theory of imagination | ||
| نویسندگان [English] | ||
| موسوی mousavi1؛ Ayyub Moradi2 | ||
| 1PhD candidate, Payame Noor University of Tehran Branch | ||
| 2Assistant professor, Payame Noor University of Tehran Branch | ||
| چکیده [English] | ||
| Imagination with its unique structure goes to the boundaries that take an artist to different dimensions of the universe. Gilbert Durand turns to symbolism and myth to describe imagination dividing it into diurnal and nocturnal systems. While limiting all mental images of human to the fear of time, he contends that symbolic images in the artist's mind are the result of a combination of motivations, archetypes and symbols. Finding their own symbols, the motives are the forces that stimulate the artist's mind to move the imagination. Aiming at determining the structures of symbolic imagination, the present article uses the analytical and descriptive method to discuss Sepehri's Poetry of Death. The poems in the book have been analyzed to discover both Sepehri’s symbolic imagination and the diurnal and nocturnal symbols in his poems. It is concluded that Sepehri has benefited more from the positive diurnal value system in his book. Invoking Eastern mysticism, Sepehri has an ascending path in his poetry which helps his audience, through the symbolic analysis of his poetic elements, realizes that the poet simultaneously is afraid of the passage of time and somehow embraces death. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Imagination, Death, Gilbert Era, Sepehri, Diurnal, Nocturnal | ||
| مراجع | ||
|
احتشامی، خسرو.(1377). سپهری در غربت تصوف اشراق، در مهمانی در گلستانه. به کوشش نظام عباسی طالقانی. تهران: ویستار با همکاری نشریه دریچه. الیاده، میرچا.(1393الف). اسطوره بازگشت جاودانه. ترجمۀ بهمن سرکاراتی. چاپ چهارم. تهران: طهوری. ــــــــــــــ .(1393ب). نمادپردازی، امرقدسی و هنرها. ترجمۀ مانی صالحی علامه. چاپ اول. تهران: نیلوفر. ـــــــــــــــ .(1393ج). تصاویر و نمادها. ترجمۀ محمّدکاظم مهاجری. چاپ دوم. تهران: پارسه. باشلار، گاستون.(1378). روانکاوی آتش. ترجمۀ جلال ستاری. چاپ دوم. تهران: توس. ـــــــــــــــــــ .(1397). بوطیقای فضا. ترجمه مریم کمالی و محمّد شیربچه. چاپ چهارم. تهران: روشنگران و مطالعات زنان. پورنامداریان، تقی.(1396). رمز و داستان‌های رمزی در ادب فارسی. چاپ نهم. تهران: علمی و فرهنگی. پیاژه، ژان.(1394). شکل‌گیری نماد در کودکان. ترجمۀ زینت توفیق. چاپ سوم. تهران: نی. خیاط‌زاده، ناصر و عباس باقی‌نژاد.(1389). «شهود، نماد و شعر سپهری». مجلۀ شعر پژوهی. دورۀ دوم. شمارۀ سوم. صص: 221-201. زمردی، حمیرا.(1383). «دوآلیسم جدید سپهری». مجلۀ ادبیات و علوم انسانی. شماره یکم. صص: 128-121. سپهری، سهراب.(1380). هشت کتاب. چاپ بیست و هشتم. تهران: طهوری سرکوهی، فرج.(1373). عارفی غریب در میان عاشقان، در باغ تنهایی. یادنامه سهراب سپهری. به کوشش حمید سیاه پوش. چاپ دوم. تهران: سهیل. سعیدی، مریم.(1396). «تحلیل سیر تخیّل نظامی در اسطوره بهرام گور با تکیه بر نظریه ژیلبر دوران». جستارهای ادبی. شماره 196. صص: 129-105. سلیمی، مهرداد.(1380). سهراب سپهری، عرصه داوری‌های متناقض، در معرفی و شناخت سهراب سپهری. به کوشش شهنار مرادی کوچی. تهران: قطره. شفیعی‌کدکنی، محمّدرضا.(1393). صورخیال در شعر فارسی. چاپ هفدهم. تهران: آگه. عباسی، علی.(1390). ساختارهای نظام تخیّل از منظر ژیلبر دوران. چاپ اول. تهران: علمی و فرهنگی. فتوحی رودمعجنی، محمود.(1393). بلاغت تصویر. چاپ سوم. تهران: سخن. کربن، هانری.(1395). تخیّل خلاق در عرفان ابن عربی. ترجمۀ انشاءالله رحمتی. چاپ سوم. تهران: جامی. محمّدیان، عباس و علی‌رضا آرمان.(1396). «تحلیل صورت‌های خالی خون نامه اثر نصرالله مردانی طبق نظریه ژیلبر دوران». نشریۀ ادب و زبان. دوره بیستم. شمارۀ 41. صص: 283-266. مصباح، مجتبی و دیگران.(1385). روان‌شناسی رشد با نگرش به منابع اسلامی. چاپ سوم. تهران: سمت. نوربخش، منصور.(1376). به سراغ من اگر می‌آیید. چاپ اول. تهران: مروارید. Durand, Gilbert. (1992). The Anthropological structures of the imaginary ,Translated by Margaret Sankey and Judith Hatten. Australia: Boombana Publications. Chambers, Ross. (2001). Narrative and the Imaginary: A Review of Gilbert Durand's" The Anthropological Structures of the Imaginary. USA: Ohio State University Press. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 696 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 441 |
||