بررسی تمایز ماهوی «برهان شرطبندی پاسکال» و «حدیث محاجّۀ امام علیه‌السلام و ابن أبی‌العوجاء» و نتایج فلسفی و کلامی آن | ||
| پژوهش‌های فلسفی -کلامی | ||
| مقاله 3، دوره 20، شماره 2 - شماره پیاپی 76، تیر 1397، صفحه 57-70 اصل مقاله (1.95 M) | ||
| نوع مقاله: مقاله علمی پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22091/pfk.2017.1605.1511 | ||
| نویسندگان | ||
| جعفر مروارید* 1؛ وحید مهدوی مهر2 | ||
| 1استادیاردانشگاه فردوسی مشهد | ||
| 2دانشجوی دکتری رشته الاهیات تطبیقی دانشگاه پادربورن | ||
| چکیده | ||
| استدلالِ شرطبندی پاسکال، به عنوان یکی از استدلال‌های مشهور بر اثبات وجود خداوند و یا دست‌کم، لزومِ ایمان به خدا، همواره در معرض بحث و بررسی‌های فراوان بوده است. این استدلال در فضای فکری جهان اسلام نیز مطرح بوده و از طریق امام محمد غزالی، به ائمه اطهار (ع) نسبت داده شده است. دقت در صورت‌بندی این استدلال آن‌گونه که پاسکال ارائه داده است و نص‌حدیثی که می‌توان آن را ریشۀ این استدلال تلقی کرد، نشان می‌دهد که این دو، تفاوت‌های بنیادین با یک‌دیگر دارند؛ تفاوت‌هایی که سبب می‌شود اشکالات وارد بر شرط‌بندیِ پاسکال به صورت‌بندی حدیثی آن وارد نباشد. در این مقاله تلاش شده تا در مرحلۀ اول، به برخی اشکالات وارد شده بر شرطبندی پاسکال جواب داده شود و در مرحلۀ دوم، نشان داده شود که چگونه تفاوت‌های موجود در صورت‌بندی دو استدلال، آن‌ها را از هم متمایز می‌کند و اشکالاتی که بی‌جواب می‌مانند به صورت‌بندی حدیثیِ استدلال وارد نمی‌شوند. | ||
تازه های تحقیق | ||
نتیجهگیری آنچه این مقاله در صدد اثبات آن برآمد، این بود که برهان «شرطبندی پاسکال» به عنوان یکی از استدلال‌های مشهور بر اثبات وجود خدا - یا دست‌کم، لزوم ایمان به خدا - در صورت‌بندی اصلی آن که از سوی پاسکال ارائه شده است، تفاوت ماهوی با احادیثی دارد که شبیه آن به نظر می‌رسند و نسبت دادن این استدلال از طریق امام محمد غزالی به ائمه (ع) - هرچند ایدۀ آن از همین طریق به پاسکال رسیده باشد - نادقیق و مشکل‌زاست. تفاوت‌های این دو در مقدمات فلسفی آن، نحوۀ استدلال و نتیجهگیری، جدّی به نظر می‌رسد. توجه به این تفاوت‌ها از آن جهت مهم است که باعث می‌شود اشکالات وارد بر شرطبندی پاسکال به صورت‌بندی حدیثی آن وارد نباشد. در این مقاله، تلاش شد تا در مرحلۀ اول، به برخی اشکالات وارد شده بر شرطبندی پاسکال جواب داده شود و در مرحلۀ دوم، نشان داده شد که چگونه تفاوت‌های موجود در صورت‌بندی دو استدلال آن‌ها را از هم متمایز می‌کند و اشکالاتی که به شرطبندی پاسکال وارد است و بی‌جواب می‌مانند، به صورت‌بندی حدیثی آن وارد نمی‌شوند.
| ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| شرطبندی پاسکال؛ خود‌محوری اخلاقی؛ شکاکیت؛ خداناباوری | ||
| موضوعات | ||
| فلسفه اسلامی؛ کلام | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| A Study of the Essential Distinction between Pascal's Wager Argument and Imam (peace be upon him)'s Dialectic with Ibn Abi al-‘Awjāʼ and its Theological and Philosophical Outcomes | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Jafar Morvarid1؛ Vahid Mahdavimahr2 | ||
| 1Assistant professor, Ferdowsī University of Mashhad | ||
| 2Doctorate student od Comparative Theology, Paderborn University (corresponding author) | mahdavimehr@gmail.com | ||
| چکیده [English] | ||
| Pascal's Wager argument, as one of the well-known arguments for proving God's existence or at least, the necessity of belief in God, has always been subject to a great many discussions and studies. This argument has also been addressed in the intellectual circles of the Islamic world and has been attributed to the Infallible Imams (peace be upon them) through Imam Muḥammad Ghazālī. A close look at the formation of this argument, the way Pascal has presented it, and the narrative text which can be considered the root of this argument, shows that these two have fundamental differences with one another; differences that result in the fact that the problems that apply to Pascal's Wager do not apply to the narrative text. In this article, in the first stage, an effort has been made to respond to some of the problems that apply to Pascal's Wager, and in the second stage, to show how the existing differences in the formation of the two arguments separates the two from each other and the problems that remain unanswered do not apply to the narrative argument. * Pascal's wager is one of the famous arguments for proving the existence of God or at least the necessity of believing in Him. It has been subject to many criticisms. On the other hand, this argument goes back to Shi'a Imams through al-Ghazali. Analyzing carefully the argument the way Pascal put it. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Pascal's Wager, ethical self-centeredness, scepticism, Atheism | ||
| مراجع | ||
|
- اکبری، رضا؛ خسروی فارسانی، عباس. (١٣٨٩). بررسی انتقادی تقریر ویلیام جیمز از شرطیه پاسکال، قبسات، ١٥، ٩٥-١٢٠. - اکبری، رضا؛ خسروی فارسانی، عباس. (١٣٩٠). بررسی انتقادی شرطبندی پاسکال در اثبات وجود خدا. پژوهش‌های فلسفی - کلامی، ٤٧، ٥-٣٦. - طبرسی، احمد بن علی. (١٤٠٣ق). الإحتجاج. مشهد: نشر المرتضی. - غزالی، محمد. (١٣٨٠). کیمیای سعادت. تهران: شرکت انتشارات علمى- فرهنگى. - Amesbury, R. (2016). "Fideism", In E. N. Zalta (Ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy. https://plato. stanford. edu/archives/win2016/entries/fideism/ . Winter 2016. - Hájek, A. (2012). "Pascal's Wager", In E. N. Zalta (Ed.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy. https://plato. stanford. edu/archives/win2012/entries/pascal-wager/ Winter 2012. - Pascal, B. (1900). Pensées. translated and edited by G. B. Rawlings. Mount Vernon, N. Y.: Peter Pauper Press. - Saka, P. (2001). “Pascal's Wager and the Many Gods Objection. ” Religious Studies, 3 (37),. 321-341. Resources written in Arabic / Persian | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,664 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 960 |
||